Arsacal
button
button
button
button


Vluchtelingen, wat voor positie neemt de Kerk in?

Diocesane bijeenkomst over vluchtelingen

Nieuws - gepubliceerd: zaterdag, 12 december 2015 - 1472 woorden
bijeenkomst in de Groenmarktkerk
bijeenkomst in de Groenmarktkerk

Op zater­dag 12 de­cem­ber werd in de Groen­markt­kerk (H. Antonius van Padua) een bij­een­komst gehou­den rond de vluch­te­lingen­pro­ble­ma­tiek, geor­ga­ni­seerd door de caritas-afdeling van het bisdom. Drie zeer in­for­ma­tieve inlei­dingen gingen op ver­schil­lende aspecten in, waarna ik een afsluitend woord heb ge­spro­ken, waarin ik op de positie en ac­ti­vi­teiten van de Kerk ben inge­gaan.

De eerste spreker was de heer John van Tilburg van het Inter­na­tio­naal Netwerk van lokale Ini­tia­tie­ven met vluch­te­lingen (INLIA) die veel inte­res­sante in­for­ma­tie bood over de feite­lijke situatie rond de opvang van vluch­te­lingen; uit zijn verhaal kwam onder veel meer dui­de­lijk naar voren dat Neder­land helemaal niet zo'n goede naam heeft in dit dossier en beslis­singen vaker wor­den inge­ge­ven door poli­tieke, electorale over­we­gingen. De tweede spreker, mw. Jacquelin van Sande ging in haar inlei­ding in op het omgaan met de emoties die bij mensen rond het vluch­te­lingen­vraag­stuk leven. Mw. Marleen van Duijnhoven tenslotte sprak vanuit haar be­trok­ken­heid bij het Rode Kruis, dat bij de organi­sa­tie van ac­ti­vi­teiten voor vluch­te­lingen is betrokken. Zij gaf een erva­rings­be­richt.

De bij­een­komst was goed opgezet en inte­res­sant voor ieder die iets voor vluch­te­lingen wil doen. Daarom had­den er nog best iets meer deel­ne­mers mogen zijn dan de ruim veer­tig die op deze zater­dag­och­tend naar de Groen­markt waren geko­men.

Hier­on­der is mijn bijdrage aan deze bij­een­komst te lezen

De Katho­lie­ke Kerk en de vluch­te­lingen

Graag wil ik iets ver­tellen over hoe de katho­lie­ke Kerk omgaat met de vluch­te­lingen die de afgelopen maan­den naar ons land geko­men zijn en nog steeds komen.

Paus Fran­cis­cus

Afgelopen week heeft paus Fran­cis­cus het heilig jaar van barm­har­tig­heid geopend. De ope­ning stond al in het kader van de gebeur­te­nissen waarop heel de wereld de aan­dacht op richt: de Sint Pieter was aangewezen als moge­lijk doelwit van ter­ro­ris­ten en de vei­lig­heids­maat­re­ge­len waren extra scherp: een groot gebied rond de Sint Pieter was afgezet. Men­se­lijke angst en God­de­lijke en men­se­lijke barm­har­tig­heid kenmerkten die dag.

Paus Fran­cis­cus heeft al in een vroeg stadium de gelo­vi­gen opge­roe­pen open te staan voor de vluch­te­lingen. We weten allen dat zijn eerste reis naar Lampedusa ging om de vluch­te­lingen te gedenken die op hun vlucht waren om­ge­ko­men.

De Neder­landse bis­schop­pen

De oproep van de paus is door de Neder­landse bis­schop­pen over­ge­no­men in een ver­kla­ring die zij hebben uitge­ge­ven na hun eerste ver­ga­de­ring na de zomer periode, op 8 sep­tem­ber van dit jaar. In die ver­kla­ring roepen de bis­schop­pen de gelo­vi­gen op om met paus Fran­cis­cus hun hart open te zetten voor de vluch­te­lingen die naar ons land komen en om zich voor hen in te zetten. De bis­schop­pen hebben geadviseerd zich voor het hoe en wat te richten naar de adviezen van pro­fes­sio­nele organi­sa­ties om te weten wat wer­ke­lijk nodig is.

‘We sti­mu­leren gelo­vi­gen, zo schreven de bis­schop­pen, om zich te mel­den voor vrij­wil­li­gers­werk bij bij­voor­beeld asiel­zoe­kers­cen­tra, waar onder de vluch­te­lingen vaak behoefte is aan een Neder­landse buddy, die kan helpen de weg te vin­den bij Neder­landse instanties. Zo kan het voor bij­voor­beeld chris­te­lijke vluch­te­lingen van grote waarde zijn om met een geloofs­ge­noot uit Neder­land op te trekken.’

Op plaat­se­lijk niveau

Aan deze oproep is op tal van plaatsen gehoor gegeven. Er zijn veel ac­ti­vi­teiten ontplooid, vaak samen met chris­te­nen van andere deno­mi­na­ties, bij­voor­beeld onder de vlag van de Raad van kerken. Ik krijg vooral uit pa­ro­chies berichten over ac­ti­vi­teiten voor de vluch­te­lingen en die variëren van het inzamelen van kle­ding, voedselpakketten, speel­goed of muziekinstru­menten, tot het geven van taallessen, het or­ga­ni­se­ren van een voetbaltoernooi, squashen, rond­lei­dingen en andere uitstapjes, het uit­no­di­gen van de vluch­te­lingen in de pa­ro­chie­ge­meen­schap, het opzetten van een wel­komst­win­ken, hulp als vrij­wil­li­ger in een nood­op­vang of AZC en het or­ga­ni­se­ren van maaltij­den. Ook zijn er op ver­schil­lende plaatsen lezingen geor­ga­ni­seerd rond de pro­ble­ma­tiek van de vluch­te­lingen en over chris­ten­dom en Islam; elders waren er tafel­ge­sprekken geor­ga­ni­seerd voor chris­te­nen, moslims en Joden. Een andere pa­ro­chie heeft een essay­wed­strijd geor­ga­ni­seerd voor kin­de­ren en jon­ge­ren, waarin hun werd gevraagd zich in te leven in wat het is om te moeten vluchten en daar een opstel te schrijven. Van ver­schil­lende Parochiële Caritas In­stel­lingen weet ik dat zij acties voor vluch­te­lingen hebben onder­steund. In ok­to­ber heb ik een bezoek gebracht aan de nood­op­vang samen met een ver­te­gen­woor­diger van de Moslim­ge­meen­schap en de predi­kant van de Grote of St. Bavo­kerk. Dit bezoek was door de dienst Caritas van het bisdom geor­ga­ni­seerd. Daar is af­ge­spro­ken dat dit onder meer een ver­volg zou krijgen door een eettafel­pro­ject voor de vluch­te­lingen in samen­wer­king met onder meer Stem in de stad.

Deur­col­lec­te

Op zon­dag 20 sep­tem­ber, aan het begin van de Vredesweek, is op verzoek van de bis­schop­pen in veel kerken een kerkdeur­col­lec­te gehou­den voor hulp aan vluch­te­lingen in Neder­land en in het land van her­komst. De opbrengst van deze collecte, ruim 75.000 €, is ver­deeld over een project in Neder­land en Syrië: in Neder­land was dat opvang voor jon­ge­ren onder de vluch­te­lingen, dat door het Focolare in Nieuwkuijk is opgezet; in Syrië is het geld besteed voor opvang in de zwaar getroffen stad Aleppo door Caritas Syrië.

Aller­zie­lenher­den­king

Op 28 ok­to­ber vond de Aller­zie­len-her­den­king van de om­ge­ko­men vluch­te­lingen plaats bij de Hermitage in Am­ster­dam, waar ds. Arjen Plaisier en ik een toe­spraak hebben gehou­den.

Bij­een­komst in Mozes en Aäron en bis­schop­pe­lijke brief

Op 11 no­vem­ber is er in de Mozes en Aäron in Am­ster­dam een bij­een­komst geweest van allerlei katho­lie­ke organi­sa­ties die zich met de vluch­te­lingen bezig hou­den, op ini­tia­tief van Cura Migratorum, een orgaan van de bis­dom­men. De heer Bakker, directeur van de organi­sa­tie die de opvang van vluch­te­lingen regelt, de COA, was daar aanwe­zig om toelich­ting te geven op het beleid van COA. De organi­sa­ties wissel­den in groeps­ge­sprekken erva­ringen uit en kwamen met adviezen voor de COA en voor de brief die de bis­schop­pen voor­be­rei­den. Deze meer uit­ge­breide brief is een ver­volgstap op de bis­schop­pe­lijke ver­kla­ring van sep­tem­ber en zal voor Kerst­mis wor­den ge­pu­bli­ceerd. In de geest van het kerst­feest zal die brief oproepen om her­berg­zaam te zijn voor de vluch­te­lingen.

In gesprek over opvang

Daar­naast is de Bis­schop­pen­con­fe­ren­tie in gesprek met de lan­de­lijke pro­fes­sio­nele organi­sa­ties die de opvang van vluch­te­lingen in ons land regelen. Op dit moment is een soort handlei­ding in voor­be­rei­ding, die afspraken bevat die zullen wor­den gemaakt wanneer de COA ker­ke­lijke locaties willen benutten om vluch­te­lingen op te vangen. In Limburg trekt de katho­lie­ke kerk daarin samen met de provincie op. Tot nu toe is het nog niet zo veel gebeurd dat ker­ke­lijke locaties wer­den gebruikt omdat kerken in het alge­meen vaak min­der geschikt zijn wegens het ont­bre­ken van voldoende voor­zie­ningen en omdat de COA tot nu toe alleen grotere aantallen vluch­te­lingen samen wilde her­bergen.

Christen-vluch­te­lingen

Een bij­zon­der aan­dachts­punt is voor ons de situatie van onze medechris­te­nen. Zij voelen zich vaak in de steek gelaten, ook door de kerken in Neder­land. Vanuit de groep christen-vluch­te­lingen bereiken ons met vrij grote regelmaat berichten dat zij de situatie in de opvang soms als bedreigend ervaren. Na de dis­cri­mi­na­tie die zij in hun land van her­komst hebben ervaren omdat zij christen waren, zijn zij om hun christen-zijn op de vlucht naar Europa opnieuw met afwij­zing gecon­fron­teerd en soms met fysiek geweld of zelfs dood­slag en eenmaal aan­ge­ko­men in het ‘chris­te­lijke Europa’ moeten zij opnieuw bang zijn voor repressie en druk. Tijdens de bij­een­komst van 11 no­vem­ber en daarna is het COA op het hart gedrukt aan­dacht te hebben voor de chris­te­lijke min­der­heid. Er zijn gelukkig wel ver­schil­lende pa­ro­chies die bij­zon­dere aan­dacht aan hen beste­den en de chris­te­nen uit­no­di­gen in de pa­ro­chie.

Why?

Het zijn zomaar een paar grepen uit de ac­ti­vi­teiten voor de vluch­te­lingen van de laatste maan­den.... Zij zijn een uitdruk­king van de achter­lig­gende over­tui­ging dat wij de vreem­de­ling in ons mid­den welkom moeten heten. Als chris­te­nen hebben wij daarin een eigen rol te spelen, juist omdat wij ervoor kiezen te leven vanuit een chris­te­lijk, gelovig waar­den­pa­troon. De katho­lie­ke sociale leer reikt een dui­de­lijke samen­han­gende visie aan op ons sociaal han­de­len en dat is in deze context bij­zon­der van belang. Waar soms in de Islami­tische wereld de indruk bestaat dat het ‘Westen’ ge­ken­merkt wordt door verval en het ont­bre­ken van waar­den en normen of zelfs door goddeloos­heid, kunnen christen een waar­den­pa­troon voorleven dat ener­zijds ge­ken­merkt wordt door de westerse, vrije samen­le­ving, aan de andere kant dui­de­lijk uitgaat van gelo­vi­ge normen en waar­den, die ten grond­slag liggen aan de beste waar­den van onze samen­le­ving, zoals respect en eerbied voor de mens die geschapen is naar Gods beeld en gelijkenis, voor de rechten van de mens, voor het geweten en voor de plicht van iedere mens om op die basis gewetens­volle keuzes te maken; en het is voor vluch­te­lingen ver­der waarde­vol en be­lang­rijk te mogen ont­dek­ken en ervaren dat mensen hier een per­soon­lijke relatie met God hebben en dat zij geïnspireerd door die relatie zich inzetten voor hun naaste, in het bij­zon­der voor hun mede­mens in moei­lijke omstan­dig­he­den.

Terug