Arsacal
button
button
button
button


Een drukke familiedag in Heiloo

lezing over advent, kerstmis en kersttijd

Overweging Bezinning - gepubliceerd: zondag, 15 december 2019 - 627 woorden

Zondag­mid­dag 15 de­cem­ber was ik in Heiloo voor de familie­dag voor een catechese/lezing voor de ouders over alles wat met kerst­mis en de ker­ke­lijke vie­ring van dat feest te maken heeft. Daarna heb ik samen met de ge­zin­nen de heilige Mis gevierd en gepreekt over het thema van deze zon­dag. Het was een mooie bij­een­komst met veel ge­zin­nen en kin­de­ren, zo'n goede hon­derd.

Advent

De lezing ging over de Advents- en de kerst­tijd. We ston­den stil bij de grote Advents­fi­gu­ren: de profeet Jesaja (* 765 v Chr., zie bijv. Jes 7 en Jes. 11 ) met zijn teksten die voor ons de ver­wach­ting van de messias uitdrukken; Johannes de Doper die verwees naar de Ko­men­de en opriep tot een gees­te­lij­ke voor­be­rei­ding op Zijn komst en Maria, de moe­der die haar Kind verwacht.

Advents­sym­bolen

Bij de Advents­tijd horen ver­schil­lende bij­zon­dere vie­rin­gen en symbolen, zoals de Advents­krans die sinds het begin van de 19e eeuw toepas­sing vond in Duits­land en zich daarna verspreidde; de ronde vorm is beeld van God: onein­dig, zon­der begin en eind; de kaarsen dui­den de tijd aan tot kerst­mis. In de Advent wordt op veel plaatsen de Gulden Mis gevierd: een |Mis 's morgens vroeg zon­der electrisch licht en met veel kaarsen. Vroe­ger vond - en nu nog in de bui­ten­ge­wone vorm van de li­tur­gie - die plaats op Qua­ter­tem­per woens­dag toen het evan­ge­lie van de bood­schap van de engel werd gelezen; nu wordt die op een zater­dag gevierd of op 20 de­cem­ber als het evan­ge­lie van de bood­schap aan Maria wordt gelezen. Deze Mis wordt ook: Rorate-Mis of schippers­mis genoemd en in het Westvlaams: Duivekedaals­misse: het evan­ge­lie van de bood­schap van de engel werd gelezen met een los­ge­la­ten duif. In abdijen vindt op die dag een speciale preek van de Abt plaats: de Homilie super missus""(over het evan­ge­lie van de bood­schap aan Maria). Bernardus van Clairvaux heeft die vele keren gehou­den en die preken van hem zijn zeer bekend en wor­den in het brevier ook gelezen..

Kerst­feest en kerst­stal

Het kerst­feest wordt fees­te­lijk door de Kerst­stal: in Greccio voor het eerst door de H. Fran­cis­cus gemaakt (1223). Dit jaar verscheen een brief van paus Fran­cis­cus om daaraan te her­in­ne­ren en het belang van de kerst­stal in her­in­ne­ring te roepen.

Kerst­boom

De Kerst­boom heeft een zekere oorsprong in hei­dense tijd: groene takken (= levende takken) boden in de donkerste nachten bescher­ming tegen de dood en het kwaad; in 1509 ontstaan in Elzas en Zwarte Woud, werd de kerst­boom het kerst­sym­bool van de pro­tes­tan­ten (die mochten geen beel­den) door toedoen van Maarten Luther, die de populari­teit van de kerst­stal niet graag zag. Eind 19e eeuw kwam de kerst­boom ook in katho­lie­ke kerken. Het symbool wat erin te zien is: een ver­wij­zing naar de Boom des levens en naar Christus die door het hout van het kruis ons heeft verlost. Cadeautjes geven met Kerst werd even­eens door Maarten Luther bevor­derd, die het Sint Nicolaas­feest te Rooms vond.

Drie Missen

Naast de Vigilie­mis, kent het eigen­lijke kerst­feest drie missen, die door iedere pries­ter alle drie gece­le­breerd mogen wor­den: de nacht­mis (geboorte), dage­raads­mis (de her­ders) en de dag­mis (over­we­ging van het mysterie).

Datum kerst­feest

25 de­cem­ber is niet geschied­kun­dig de geboorte­dag van de Heer; het kerst­feest wordt sinds de vierde eeuw gevierd en is een kers­te­ning van het zon­ne­wen­defeest ter ere van Sol Invictus (de onover­win­nelijke zon).

Drie kerst­hei­ligen

Daarna komen drie heiligen: Stefanus (26 de­cem­ber), Johannes (27 de­cem­ber) en Onnozele kin­de­ren (28 de­cem­ber). Deels zijn deze feesten ouder dan het kerst­feest. Deze drie heiligen hul­digen de pas­ge­bo­ren koning: Stefanus doet dat in Woord en le­vens­of­fer (bloed­ge­tui­ge: daad), Johannes door het Woord (maag­de­lijke heilige; evan­ge­lie en apocalyps), de Onnozele kin­de­ren door het le­vens­of­fer (daad) (maag­de­lijke mar­te­la­ren), aldus de heilige Bernardus. Stefanus was de eerste marte­laar, Johannes spreekt over het Woord dat is vlees gewor­den; Onnozele Kin­de­ren zijn verbon­den met het kerst­ver­haal.

Terug