Tel je wel mee? Word je gepasseerd?

Vierde zondag van de Advent A: Sint Jozef en het komende kerstfeest

Op de vierde zon­dag van de Advent - zon­dag 22 de­cem­ber - heb ik in de ka­the­draal de Eucha­ris­tie gevierd. De schijn­wer­per valt op deze zon­dag even op Sint Jozef, iemand die normaal niet zo in het licht maar meer in de schaduw staat...

Ook in de ka­the­draal wordt alles voor­be­reid voor het kerst­feest. Een deel van de kerst­ver­sie­ring is al aan­ge­bracht. De stal is gezet, maar zon­der het Kind, de kribbe is nog leeg. Maan­dag­avond 23 de­cem­ber wor­den om 20.00 uur De "Nine lessons and Carols" gevierd met de Bavo­can­to­rij. Mgr. Punt en ik zijn daarbij aanwe­zig. De 24e zijn de nacht­mis­sen. De kaarten ervoor waren vorige week al gelijk uit­ver­kocht, nu zijn wel nog de vrije plaatsen over.

In de crypte van de ka­the­draal is een heel kerst­ge­beu­ren met kerstallen uit de hele wereld. Het is een bezoek waard, ook omdat alles is opge­steld in de ron­dingen van de uitgegraven crypte. De ka­the­draal is daarvoor dage­lijks geopend en trekt veel bezoekers. Zater­dag 21 de­cem­ber waren er bij­voor­beeld ruimt 350 mensen voor deze bezichti­ging.

Bij de foto's: onderaan vindt u beel­den van kerst in de crypte en het kerst­me­dail­lon boven de kerst­ka­pel (ontwerp Han Bijvoet), ge­schon­ken door het H. kerst­mis­gilde.

HOMILIE

Tel je mee?

Niet ie­der­een in een gezin
voelt zich altijd gelijk behandeld.
Het komt vaak voor
dat mensen een leven lang rondlopen
met het gevoel: Ik tel niet zo mee.
Soms is het omdat voor de ouders of één van hen
bij­voor­beeld vooral de jongens in aanzien ston­den,
of alles draaide om een kind
dat als heel talent­vol werd gezien, enzo­voorts.
Soms gebeurt dat onbedoeld.
Die onge­lijke be­han­de­ling
komen we vandaag ook in het evan­ge­lie tegen.

Voor­be­rei­ding

Langzamer­hand naderen we het kerst­feest.
De straten zijn versierd en mooi verlicht,
de menu’s voor het kerst­di­ner
wor­den opge­steld,
de stalletjes zijn gezet
en de kerst­bo­men versierd.
Maar in de li­tur­gie die wij hier komen vieren
gaat het na­tuur­lijk meer
om de gees­te­lij­ke voor­be­rei­ding:
we luis­te­ren naar de profetieën,
zoals vandaag die van de profeet Jesaja
die al in de achtste eeuw voor Christus
sprak over het kind dat de maagd
- de jonge vrouw -
zou gaan baren: Immanuël, God-met-ons
en we leven mee
met de be­lang­rijk­ste personen
uit het kerst­ver­haal: Maria en Jozef,
die het Kind ver­wach­ten.

Hij weet van niks

Nou ja, ver­wach­ten:
Jozef weet eigen­lijk nergens van.
Hij ontdekt dat zijn onder­trouwde vrouw
in ver­wach­ting is,
maar hij heeft geen ge­meen­schap gehad
en is overal buiten gehou­den;
hij weet niet wat er aan de hand is
en denkt aan overspel
waarvoor hij
- in de maat­schap­pij van die dagen -
zijn vrouw mocht laten stenigen.
Maar Jozef houdt van haar
en gunt zijn vrouw beslist geen wrede, geweld­da­dige dood.

On­ac­cep­ta­bel

Hoe moei­lijk dat moet zijn geweest,
kunnen we ons heel goed voor­stel­len.
Als we het hebben mee­ge­maakt,
weten we hoeveel pijn het kan doen
als je niet mee mag tellen.
En de meesten van ons
zou­den het moei­lijk vin­den
en eigen­lijk on­ac­cep­ta­bel
als we over iets
wat ons wel heel erg aangaat
totaal niet geïn­for­meerd zou­den wor­den
en alles achter onze rug zou gebeuren.
Wat zou­den we kwaad zijn!
We zijn er bijna allemaal gevoelig voor
als gedaan wordt alsof we niet mee­tellen,
niet van belang of bete­ke­nis zijn.
Jozef kon terecht het gevoel hebben
dat hij op een zijspoor wordt gezet,
hij is gepasseerd!
Terwijl wel van hem wordt verwacht
dat hij de vaderrol zal over­ne­men.
Het gaat over hem, maar zon­der hem.
Dan pas begint het evan­ge­lie
dat we zojuist hebben gehoord (Mt. 1, 18-24).

Wat een verne­dering!

En in de maat­schap­pij van die dagen
werd dat zeker nog scherper gevoeld:
Jozef is de man,
het hoofd van het gezin;
hij is degene die volgens de Joodse wet
zijn vrouw de bons kon geven,
hij is volgens de opvat­ting van die dagen
de lei­dende figuur in het gezin,
zoals dat vroe­ger in onze samen­le­ving
ook meer was.

Maar in de evan­ge­lies
is het niet hij, maar een vrouw
die centraal staat.
Wat een verne­dering voor een man
in die dagen!
Het draait om Maria,
zij is de wer­ke­lijke Moeder,
Jozef staat aan de zijlijn,
dat kind is niet echt van hem.
God spreekt door Zijn engel met háár,
met Maria.
Aan haar wordt gevraagd of zij moe­der wil wor­den,
zij krijgt daartoe
de aartsengel Gabriël op bezoek,
maar Jozef hoort pas iets
als alles allang is gebeurd
en Maria zwan­ger is.
En toch was sint Jozef
van groot belang:
hij gaf de afstam­ming van koning David
aan het kind van Maria.

Een vrouw staat in het centrum van de aan­dacht,
die man bungelt er maar een beetje bij.

Jezus en vrouwen

Er zitten dus twee kanten aan het verhaal;
aan de ene kant zien we dui­de­lijk:
vrouwen tellen mee voor God,
ze zijn zeker niet min­der dan mannen.
Dat zien we ook terug in het leven van Jezus,
die vrouwen toe­staat Hem te volgen,
geloofs­ge­sprekken heeft met vrouwen
en hun gebed aanhoort,
al werd dat allemaal in die tijd
niet zo gepast gevon­den.

Stille kracht

En de andere kant is
dat we vandaag van sint Jozef
- die dus pas achteraf wordt geïn­for­meerd -
mee mogen krijgen
dat ook als we niet
in het centrum van de aan­dacht staan,
mis­schien niet veel erken­ning krijgen,
we toch van groot belang zijn.
Het zijn niet altijd de mensen
die op de voor­grond tre­den
en de eer krijgen,
die het meest te waar­de­ren zijn.
In hoeveel ge­zin­nen bij­voor­beeld
is er een stille kracht,
die zon­der opzien te baren
de spil is waarom dat gezin draait.
Het gaat in het leven vaak
om stille dienst­baar­heid.

Voel je je weleens gepasseerd?
Denk aan sint Jozef!

Ja, we tellen mee,
niet omdat we door mensen erkend en geacht wor­den,
niet omdat we opzien baren
maar omdat onze persoon, ons leven en onze taak in dit leven
waarde­vol is in de ogen van God,
zoals de taak en de zen­ding
van sint Jozef dat was.