Arsacal
button
button
button
button


Opening van de diocesane consultatie ter voorbereiding op de Bisschoppensynode

St. Nicolaasbasiliek, Amsterdam

Artikel Vaticanumii - gepubliceerd: zondag, 17 oktober 2021 - 1187 woorden

Zondag 17 ok­to­ber was er ’s mid­dags een fraai gezongen Gre­go­ri­aanse Vespers in de Sint Nicolaas­basi­liek in Am­ster­dam in aanwe­zig­heid van het ka­the­draal kapit­tel, de dekens, verant­woor­de­lijken voor de dio­ce­sane fase van het Synodaal proces, pries­ters, diakens, cate­chisten en se­mi­na­risten en andere gelo­vi­gen. Wat is de bedoeling van dit Synodaal proces?

De vie­ring is nog te volgen op ka­the­draal TV: Vespers bij ope­ning Synode - vanuit de Nicolaas­basi­liek - YouTube

Synode-kaars

Aan het einde van de Vesper­vie­ring werd aan de dekens, reli­gi­euzen en mi­gran­ten­ge­meen­schappen een kaars uit­gereikt met het logo van de Synode. Het is de gedachte dat die tij­dens de gespreks­bij­een­komsten zal bran­den als uitdruk­king van ons gebed en dio­ce­sane ver­bon­den­heid. Er zijn nog enkele kaarsen over! Die kunnen wor­den opge­vraagd waar ze gewenst zijn. Want de gedachte is dat in ieder dekenaat tenminste één gespreks­bij­een­komst wordt geor­ga­ni­seerd waar­van een ver­slag wor­den gemaakt, maar dit sluit andere bij­een­komsten bepaald niet uit. In coördinatie met de deken of met het or­ga­ni­se­rende team zijn ook andere gespreks­bij­een­komsten moge­lijk.

Gezellige bij­een­komst

Voor alle pas­to­rale krachten was er een gezellige bij­een­komst met een hapje en een drankje na afloop van de Vespers in een nabij­ge­le­gen uitspan­ning. Aan de deur werd ge­con­tro­leerd door een suoper­vrij­wil­li­ger van de Nicolaas, zodat geen toe­risten naar binnen zou­den glippen, want de zaal zat zo toch al helemaal vol.

Hieorn­der de toe­spraak die ik bij deze gelegen­heid heb gehou­den:

Toespraak

SYNODALE CONSULTATIE: WAAROM EN HOE? EN WAT IS HET DOEL?

Sint Nicolaas­basi­liek, Am­ster­dam


Broe­ders en zusters,

Vanavond openen we graag de synodale consul­ta­tie in ons bisdom ter voor­be­rei­ding op de bis­schop­pen­synode die in ok­to­ber 2023 in Rome zal wor­den gehou­den. Corine van der Loos, staf­me­de­werker caritas zal lei­ding geven aan dit proces, samen met bis­schop mgr. Van Burg­ste­den, diaken Philip Weijers en vicekanselier Lisette van Oordt. Ik ben dank­baar voor hun inzet.

Bis­schop­pen­synodes

Dat er regel­ma­tig bis­schop­pen­synodes wor­den gehou­den, is bekend. We zijn er ver­trouwd mee sinds het tweede Vati­caans concilie, sinds 1967 om precies te zijn. De afgelopen jaren is er voorzich­tig be­gon­nen met enige consul­ta­tie in de bis­dom­men, ter voor­be­rei­ding op de Synode. Ter voor­be­rei­ding op de Synode over synodali­teit heeft die consul­ta­tie veel meer nadruk gekregen.

De Kerk anders

Wat wil paus Fran­cis­cus hiermee? Vorige week citeerde hij de bekende theoloog, later kar­di­naal Yves Congar o.p. die heeft gezegd: “We moeten er geen andere Kerk van maken, we moeten de Kerk anders maken” (Vraie et fausse réforme dans l’‘Eglise). Kort samen­ge­vat is die Kerk-die-anders-is, een Kerk die open is en nabij, een Kerk waarin ieder zich thuis voelt en kan participeren, een Kerk dus die echt ge­meen­schap is en missio­nair.

Deel van de ge­meen­schap

In die ge­meen­schap zijn ver­schil­lende roe­pingen en diensten, maar klerikalisme en formalisme moeten wor­den verme­den: ook tegen een pries­ter, bis­schop of kar­di­naal moet niet wor­den opgekeken alsof die boven en buiten de wet en de ge­meen­schap staat. Eerbied en erken­ning voor ieders rol en plaats is goed, maar we mogen en moeten ons rea­li­se­ren dat we allemaal kleine mensen zijn die voor God staan. Niemand staat boven de wet of boven de Kerk, behalve God zelf.

Verkeerd klerikalisme

In ver­keerde vormen van klerikalisme kan een oor­zaak liggen waarom bij­voor­beeld mis­bruik ongehin­derd kon voortwoekeren. Dat mis­bruik moeten we bestrij­den niet alleen door een goede klachten­rege­ling en -be­han­de­ling, ook door een goede gees­te­lij­ke en men­se­lijke vor­ming van pries­ters en mede­wer­kers in het pas­to­raat en een goede, open cultuur binnen de Kerk; we moeten open spreken, met geloof en vrij­moe­dig, met parrhesia, zoals de paus dat noemt. In som­mi­ge nieuwe bewe­gingen en ge­meen­schappen die rond het tweede Vati­caans concilie zijn ontstaan, komt deze visie van het tweede Vati­caans concilie al veel beter tot uiting.

Geen parle­ment


Dit wil niet zeggen dat de Kerk een soort enquête wil gaan hou­den of een parle­ment is.
Nee, we moeten allemaal luis­te­ren naar de heilige Geest. Als de Geest er niet is, is het geen synode, heeft de paus gezegd. Daarom is het gebed van deze synodale consul­ta­tie zo be­lang­rijk. Het is het gebed dat vanouds en in het tweede Vati­caans concilie werd gebe­den. Ook overigens moeten onze gesprekken wor­den omgeven door een cultuur van open­heid voor elkaar en voor de Heer, een cultuur ook van geloof en gebed.

Onder­schei­ding

Ik citeer hierover een kort gedeelte uit de preek die de paus vorige week heeft gehou­den: “Het Woord van God opent ons voor de onder­schei­ding en verlicht die. Dat Woord geeft de Synode rich­ting, zodat het niet een ker­ke­lijk “congres” wordt, een studie­bij­een­komst of een poli­tiek congres, zodat het niet een parle­ment is, maar een genade­vol gebeuren, een proces van gene­zing dat geleid wordt door de Geest. In deze dagen roept Jezus ons... om ons af te vragen wat God ons wil zeggen in deze tijd en in welke rich­ting Hij ons wil lei­den”. Tot zover paus Fran­cis­cus.

Iets nieuws?

Is dit iets nieuws? Eigen­lijk niet zozeer. Kar­di­naal John Henry Newman (1801-1890) had erover ge­schre­ven in de negen­tien­de eeuw: “On consul­ting the faithful in matters of doctrine” (1859), het tweede Vati­caans concilie heeft dat over­ge­no­men en geeft aan (in Lumen Gentium 12) dat het geheel van de gelo­vi­gen in het geloof niet kan dwalen en dat die geloofszin door de Geest van waar­heid wordt opgewekt en onder­steund. Het gaat dus om een dieper verstaan van de Bood­schap van het evan­ge­lie, binnen de een­heid van de Kerk, verbon­den met Paus en bis­schop­pen. Datzelfde tweede Vati­caans concilie heeft onder­streept dat alle gelo­vi­gen een ge­meen­schap vormen en deel hebben aan de zen­ding, aan de missie van de Kerk (LG 33).

De kernwoor­den

Vandaar de drie kernwoor­den van dit synodale proces: Communio - Ge­meen­schap: wij vormen één ge­meen­schap, ieder met zijn of haar rol en taak - , Participatio - Deelname, we zijn allen ge­roe­pen om te participeren, betrokken te kunnen zijn - en Missio - wij zijn samen Kerk, samen staan wij voor de Missie van onze kerk.

Ont­moe­ting met de Heer

Ik wens U allen een mooie en goede, verrijkende synodale consul­ta­tie toe. Want dat is de bedoeling: dat deze consul­ta­tie voor alle mensen die eraan deel­ne­men in de bij­een­komsten van de de­ke­na­ten, van de reli­gi­euzen of mi­gran­ten­ge­meen­schappen een verrijkende erva­ring mag zijn, een geloofsweg, een ont­moe­ting met de Heer, een aanra­king van de heilige Geest.

Drie woor­den

Som­mi­ge mensen horen zich­zelf graag praten. Voor hen heb ik een teleurstellende mede­de­ling: de paus geeft voor die ont­moe­tingen drie woor­den om die te kenschetsen, maar het woord ‘praten’ zit er niet bij, wel luis­te­ren, want het gaat aller­eerst om een luis­te­ren naar wat de Geest ons zegt. Die drie woor­den zijn: ont­moe­ten, luis­te­ren en on­der­schei­den. Dat is be­lang­rijk: de Heer en elkaar ont­moe­ten en luis­te­ren en on­der­schei­den wat van de goede Geest, de Geest van God komt en wat niet.

De kaarsen

De kaarsen die we hebben gezegend en die ontstoken zullen wor­den in de bij­een­komsten, zijn als een teken van onze een­heid en ver­bon­den­heid en van ons verlangen om verlicht te wor­den door de Geest van God.
Ik wens U een goede en gezegende dio­ce­sane fase toe van de Synode.


Fotoserie

Klik op een foto voor een uitvergroting.
Terug