Avond van de martelaren
Kerk in Nood organiseert weer fysieke bijeenkomst
Vrijdagavond 6 april vond de avond van de martelaren van Kerk in Nood weer plaats in de basiliek van de H. Nicolaas in Amsterdam. Op die avond worden de slachtoffers van christenvervolging herdacht. Deze editie was gelukkig weer fysiek, al kan die ook on line worden gevolgd. Wat is de betekenis van het offer dat deze mensen brachten om trouw te zijn aan hun geloofsovertuiging?
Wie waren er?
De avond wordt georganiseerd door Kerk in Nood. Een koor van enkele mensen van de gemeenschap Emmanuel luisterde de avond passend en sfeervol op.
Verschillende bisschoppen waren gekomen om eer te brengen aan deze geloofsgetuigen: mgr. Hans van den Hende, bisschop van Rotterdam en voorzitter van de bisschoppenconferentie was er, mgr. Herman Woorts, hulpbisschop van Utrecht, mgr. Rob Mutsaerts, hulpbisschop van Den Bosch en mgr. Jan van Burgsteden, em. hulpbisschop van Haarlem-Amsterdam. Daarnaast waren er verschillende priesters en diakens: deken Jules Dresmé, pastoor Peter Ambting en pastoor Eric Fennis, diaken Iwan Osseweijer en natuurlijk diaken Peter Broeders, directeur van Kerk in Nood. Seminaristen dienden de Mis. In de kerk was ook Pieter Omtzigt aanwezig. Ik was blij dat er uit de hoek van de politiek aandacht voor christenvervolging was.
Verloop van de avond
Na de Eucharistieviering waarin ik onderstaande homilie heb gehouden, werd de kruisweg gebeden, afgewisseld met enkele getuigenissen over vervolgde christenen. Na ieder getuigenis konden de aanwezigen een devotielichtje plaatsen ter gedachtenis van en als teken van gebed voor de vervolgde christenen.
homilie
Hun offer mag niet vergeten worden...
AVOND VAN DE MARTELAREN,
vrijdag in de vijfde week van de veertigdagentijd,
Broeders en zusters,
Het lijden
Het is goed dat we hier samen zijn,
vlak voor het begin van de Goede Week,
waarin we het verlossende lijden en sterven
van onze Heer Jezus Christus
gedenken en vieren.
Want dat is het wonderlijke
en tegelijk zo inspirerende
van onze katholieke, christelijke godsdienst:
we verheerlijken het lijden niet,
onze inzet is om het lijden van mensen te lenigen
en de oorzaken van dat lijden
te verhelpen.
Wij willen niet dat mensen lijden.
Tegelijkertijd geloven en belijden we
dat we door het lijden en sterven van een mens
- de Godmens Jezus Christus -
zijn verlost
en dat wij ons lijden
met de verlossende kracht van dat lijden
kunnen verenigen,
zodat het vruchtbaar wordt
en betekenis krijgt
voor kerk en wereld.
Het zal vrucht dragen
“Het bloed van de martelaren
is het zaad van de Kerk”,
schreef Tertullianus kort na het jaar 200 al,
ten tijde van de christenvervolgingen
in het Romeinse Rijk.
Het bloed van de Koptische martelaren
op het strand van Libië bijvoorbeeld
zal niet vergeten worden
en zal genade bewerken,
evenals het lijden van zoveel andere christenen.
Ingeschapen antenne
Het is niet met de wapens,
niet met geweld
dat innerlijke overtuigingen
aan mensen kunnen worden opgelegd.
Die mensen hebben een aanvoelen
voor wat goed is en wáár.
Dat aanvoelen kan verduisterd raken
of worden weggestopt,
mensen kunnen
op allerlei dwaalwegen terecht komen
maar dat aanvoelen, die antenne, is ingeschapen.
“Fecisti nos ad te “,
U hebt ons gemaakt op U gericht,
schreef Augustinus al in de Confessiones
“en onrustig is ons hart,
totdat het rust vindt in U’.
Moge die vrede
het hart van de mensen bereiken.
Aan wie is de overwinning?
De duivel is machtig,
maar God is groter.
Dat is onze hoop,
dat is ons vertrouwen,
uiteindelijk zullen het goede en het ware
overwinnen,
niet de haat, niet het kwaad,
niet de onderdrukking,
niet de decadentie.
En de christen en katholiek is geroepen
om die overwinning naderbij te brengen,
niet door de wapens,
niet door geweld,
maar door het goede te doen.
“Vincere bono malum” (vgl. Rom. 12, 21),
het kwade overwinnen door het goede.
Daarmee zeg ik niets over het fundamentele recht
om zich te verdedigen,
maar de eindoverwinning,
het herstel van vrede en onderling respect
komen door gebed en naastenliefde,
waaronder door de inzet voor gerechtigheid,
zoals ons opkomen voor de vervolgde christenen.
Oorlog
De grote oorlogen van de twintigste eeuw
zijn ontstaan door heidenen,
maar christenen zijn niet perfect.
We zien dat op dit moment
christenen in oorlog zijn met christenen
door de brutale inval van Rusland in Oekraïne.
Weer zijn we geroepen om lijden te verzachten,
slachtoffers te helpen,
vluchtelingen bij te staan.
Het zijn altijd weer de kleinen,
de onschuldige burgers
en de mensen met weinig middelen,
die moeten lijden,
die worden vervolgd.
Een paradox
Het is één van de paradoxen
van het christelijk en katholiek geloof:
wij willen goed doen aan onze naasten,
wij willen dat zij in vrede en vreugde kunnen leven,
wij willen ons daarvoor inzetten
en tegelijk valt de zin en betekenis van het lijden
niet buiten ons blikveld:
onze godsdienst is gestoeld,
onze verlossing is gevestigd
op het verlossend lijden van een Mens,
Jezus Christus.
Jeremia
De lezingen van deze dag
verbinden het lot van al die onschuldige mensen,
van de vele christenen
die wereldwijd lijden om hun geloof,
met het lijden van Jezus Christus.
De profeet Jeremia liet in de eerste lezing
de klaagzang horen
van de rechtvaardige die wordt vervolgd,
maar die in zijn vervolging
op God vertrouwt,
in wiens handen hij zijn zaak heeft gelegd.
Godslastering
In het evangelie raapten de Joodse overheden
stenen op om Jezus te stenigen,
om een Godslastering.
Nog steeds is dat de beschuldiging
die als reden wordt aangevoerd
om christenen, katholieken
te vervolgen en te doden.
De berichten daarover volgen elkaar snel op,
maar ze halen zelden of nooit
de grote pers.
Er is voortdurend veel aandacht
voor de rechten van allerlei minderheden,
maar voor die van christenen
ontbreekt die aandacht vrijwel geheel,
toch gaat het wereldwijd
om zo’n 300 miljoen vervolgde christenen.
Dank aan wie zich inzetten
Ik ben daarom dankbaar aan alle
personen en organisaties
die deze zwijgcultuur doorbreken,
zoals dat hier in deze basiliek
gebeurde op Red Wednesday
- een initiatief van Kerk in Nood -
tijdens een bijeenkomst
van de Stichting Sociale Christendemocratie
en op de jaarlijkse avond van de martelaren,
georganiseerd door Kerk in Nood.
Geen haat
Veel van de landen waarin vervolging plaatsvindt
zijn Islamitisch:
Jihadistische groepen
willen het vreedzaam samenleven
van moslims en christenen vernietigen.
Het is voor ons geen reden
om te gaan haten,
wel om een hand te reiken;
en het is een reden om te bidden:
voor de vele vervolgde christenen
en voor hun vervolgers,
opdat de barmhartige Liefde van God de Vader,
die zichtbaar geworden is
in onze Heer Jezus Christus,
hun hart mag veranderen.
