H. Titus Brandsma was ook ziek... Waarom lijden?

Ziekendag in Hilversum

Woens­dag 18 mei was ik in het kerk­cen­trum aan de Kerkelan­den in Hilversum voor de zieken­dag. Het was voor de eerste keer na Corona weer moge­lijk en de kerk was inder­daad vol met zieken en ouderen. Ook de nieuwe Neder­landse heilige Titus Brandsma leed aan allerlei kwalen. Wat man­keerde hij en wat voor invloed had­den die manke­menten op hem?

Veel vrij­wil­li­gers zetten zich voor de zieken­dag (voor Corona: ziekentriduüm) in en de bleangselling was groot. De pries­ters en diakens van de regio waren er ook bij aanwe­zig om te con­ce­le­breren of assis­te­ren en de zieken en ouderen te ont­moe­ten.

De lezingen waren van de dag, het evan­ge­lie waarover ik het hier­on­der in de preek heb, was Jo. 15, 1-8.

Hoe Titus met ziek-zijn omging

Bedankt!

Graag wil ik ie­der­een weer harte­lijk danken
die zich voor deze zieken­dag heeft ingezet
en alle zieken
en mensen die niet zo mobiel zijn,
wil ik bedanken dat zij geko­men zijn.
Zonder u allen
zou deze dag er niet kunnen zijn
en het is een mooie gelegen­heid
om elkaar te ont­moe­ten
en om bij de Heer te zijn
en van Hem in­spi­ra­tie en nieuwe kracht
te ont­van­gen.

Niet alleen zijn

Want het is be­lang­rijk om met elkaar
en met Jezus Christus verbon­den te blijven,
we zijn niet gemaakt om alleen te zijn:
Ga met God, met Jezus in je hart
en verbon­den met andere mensen;
dat betekent ook
dat we elkaar in de gaten moeten hou­den
zodat niemand een­zaam is en verloren loopt.

Niet verdord maar gezuiver

Dat komt heel mooi tot uiting
in de evan­ge­lie­le­zing van deze dag:
Jezus heeft het daarin over ranken
en over de wijnstok,
Hij nodigt ons uit
om met Hem verbon­den te blijven
als ranken aan de wijnstok.
Als je dat niet doet
verdor je gees­te­lijk, zegt Hij.
Als je met Hem verbon­den blijft,
zul je zeker ook wel moei­lijk­he­den hebben
- dat wordt ver­beeld doordat die ranken
gezuiverd moeten wor­den -
maar je zult door die moei­lijk­he­den heen
gees­te­lijk sterker kunnen wor­den:
Jezus noemt dat:
Je wordt gezuiverd
om meer vrucht te dragen.

Je moet er door heen...

Jezus belooft ons dus ook in dit evan­ge­lie niet
dat we voor alle lij­den en verdriet
gespaard zullen blijven
als we met Hem verbon­den zijn.
Hij heeft het er altijd over
dat we een kruis moeten opnemen
en Jezus moeten volgen
en dat we door vele kwellingen heen moeten
om het ko­nink­rijk Gods
binnen te gaan.

Waarom?

Waarom is dat?
Waarom moeten mensen lij­den?
Vele mensen vragen zich dat af
en we kunnen daar soms
wel iets van aanvoelen en begrijpen,
soms merken we dat iets wel moei­lijk was en pijn­lijk
maar dat het toch een bete­ke­nis had,
maar het lij­den blijft ook altijd een mysterie.
Niemand kan echt helemaal goed en bevre­digend
uitleggen waarom dat er is.
Jezus zegt hier dus alleen dat je gezuiverd zult wor­den
en dat je dan meer vrucht zult kunnen dragen.
Mis­schien dat we daar wel iets van kunnen herkennen:
als je wat hebt mee­ge­maakt,
als je moest lij­den, een zware tijd doormaakte,
ga je anders in het leven staan,
je hebt van veel zaken een ander,
maar ook vaak een dieper besef.

De kwalen van Titus

Afgelopen zon­dag
is in Rome de heilig­ver­kla­ring gevierd
van pater Titus Brandsma.
Waar­schijn­lijk heeft U daar al wel van gehoord.
Maar mis­schien heeft U nog niet gehoord
dat hij ook aan allerlei ziektes leed.
Titus werkte sowieso veel te hard.
In 1937 raakte hij erns­tig overspannen.
Hij kreeg daar­naast
zware koortsen en verlam­mingsver­schijn­selen,
allerlei ontste­kingen in zijn lichaam
en een stoornis aan het centrale zenuwstelsel.
Het ging een tijdje iets beter,
maar vlak voor de oorlog begon,
kreeg hij weer last
van duizelig­heid, geheugen­stoor­nissen,
zware hoofdpijnen, problemen met de maag
en een pijn­lijke infectie van de urinewegen.
In het con­cen­tratie­kamp kreeg hij
opnieuw veel last van zijn maag
en hij hield zoveel vocht vast
dat zijn benen helemaal dik waren,
terwijl hij ver­der toch
een mager scharminkel was gewor­den.

Opti­mist...

Maar als we zijn brieven lezen
aan fami­lie­le­den
of horen wat mede­broe­ders erover ver­tel­den,
valt het op
dat pater Titus toch steeds
heel opti­mis­tisch was
en met vrede
en dat hij - zelfs in het con­cen­tratie­kamp nog -
aan anderen bleef denken,
ook al was hij er zelf slecht aan toe;
al was hij sterk verma­gerd en bleek
en met al die kwalen behept,
toch bleef hij aan anderen denken
en was hij rus­tig en ver­trouw­vol.

Onverstoor­baar

Dat had hij ook al gehad
toen de Duitsers ons land binnenvielen:
Op 10 mei 1940 begon de oorlog in ons land,,
maar hij droeg gewoon de H. Mis op
en verrichtte zijn gebe­den.
Zo was hij ergens steeds
onverstoor­baar en in vrede,
wat er ook gebeurde.

De bron

Hoe kwam dat?
Dat was de uitdruk­king van zijn leven met God.
Hij was eer­der stil, een diep water,
maar hij leefde met God,
in Zijn te­gen­woor­dig­heid.
Dat was de bron van zijn kracht
dat hij zich­zelf kon vergeten
en er voor anderen kon zijn:
hij was als een rank met de wijnstok verbon­den.

En zo kan de H. Titus
ook voor ons een in­spi­ra­tie zijn;
wie leeft met God
zal vrede vin­den en rust
ook als de omstan­dig­he­den
moei­lijk zijn.

Van harte wens ik U
op voor­spraak van onze nieuwe heilige
die inner­lijke vrede en vreugde toe!