Het Ad Limina bezoek is begonnen!

Het Ad Limina bezoek van de Neder­landse bis­schop­pen is be­gon­nen. Zondag­avond 6 no­vem­ber ben ik in Rome aan­ge­ko­men, samen met enkele andere bis­schop­pen - de laatste groep - en mgr. Bart Putter, vica­ris generaal van ons bisdom. We logeren in het Domus Sanctae Marthae, het gebouw waar ook de paus woont en waar de kar­di­na­len ver­blij­ven tij­dens het conclaaf, de strikt ver­trouwe­lijke bij­een­komst waarin een nieuwe paus wordt gekozen.

Het vliegtuig had enige vertra­ging maar gelukkig waren ze zo goed om ons in Santa Marta nog iets te eten te geven, al waren we eigen­lijk te laat. Mgr. Smeets is per auto naar Rome geko­men, behalve mgr. Liesen zijn we nu compleet. Na een korte brie­fing voor de volgende dag, was het tijd om naar bed te gaan, want Ad Limina betekent vroeg op.

Het alge­meen rapport

Eerst wil ik maar even ingaan op een paar mis­ver­stan­den, als ik die zo mag noemen. Voor­af­gaand aan ons bezoek klonk er her en der wat kri­tiek op het alge­meen rapport van de Bis­schop­pen omdat dit wel erg alge­meen gevon­den werd, met herhalingen uit het vorige rapport van 2013 en zon­der concrete plannen. Dat klopt deels maar de kri­tiek geeft ook een wat ver­keerde indruk volgens mij. Dat er geen plannen in staan maar meer de niet zo roos­kleu­rige situatie voor kerk en geloof wordt be­schre­ven, klopt wel enigszins. Dat heeft te maken met het feit dat het om een lan­de­lijke "stand van zaken" gaat en een ver­slag daar­van aan Rome en dat in de katho­lie­ke ker­ke­lijke structuur alle bis­dom­men zelf­stan­dig zijn. Om plannen te zien of de concrete actieve respons op de situatie zou je dus de dio­ce­sane rapporten moeten lezen (die ook veel om­vang­rij­ker zijn, in ons geval was het dio­ce­saan rapport 69 pagina's, tegen­over een alge­meen rappport van 27 pagina's). Daar­naast hebben de bis­schop­pen over hun refe­rent­schappen rapporten inge­diend, bestemd voor de ver­schil­lende Di­cas­te­ries. Die en de dio­ce­sane rappporten zijn niet ge­pu­bli­ceerd (ze zijn bestemd voor de Di­cas­te­ries), maar beleidsvoor­ne­mens en -uit­voe­ring zijn na­tuur­lijk wel te raadplegen bijv. op de web­si­tes van de bis­dom­men. In het geval van het bisdom Haar­lem-Am­ster­dam: bij mijn aantre­den heb ik vier speer­pun­ten genoemd die lei­dend zijn in ons bisdom­be­leid en die zijn uit­ge­werkt in andere teksten en toe­spra­ken en vorm hebben gekregen in beslis­singen.

De uitdruk­king "ad limina"

Volgens mij is er een klein misverstand over de term "ad limina {apostolorum}": het Latijnse woord limen, meervoud limina, betekent "drempel" en wordt in die taal als "pars pro toto"gebruikt om het hele gebouw aan te dui­den. In de Romeinse tijd was het vrij gebruike­lijk een huis of een tempel van een god­heid als "limen" (ad limina deorum) aan te dui­den. Het gaat dus om een pelgrimage naar de kerken van de apos­te­len, naar de plaatsen waar die apos­te­len begraven liggen (met name Petrus en Paulus).

Sint Wil­li­brord

De eerste dag van ons bezoek aan Rome is het tevens hoog­feest van Sint Wil­li­brord, patroon van onze kerk­pro­vin­cie, van het aarts­bis­dom en ons bisdom. Hij was de grote mis­sio­na­ris van de lage lan­den en moest "met bijna niets" beginnen. Ik voel me wel met hem verwant: ook wij staan voor een missio­naire taak en voor de vraag: hoe kunnen we de mensen van onze tijd bereiken met de bood­schap van het evan­ge­lie? Hoe kunnen we hen binnenlei­den in de schoon­heid van de kerk en de sacra­menten die de Heer ons heeft gegeven?