Het Kind van Bethlehem: Moeten we daar redding van verwachten?

"Vrede was er overal...", zingen we in het kerst­lied, maar we wor­den intussen gecon­fron­teerd met een wer­ke­lijk­heid die daar niet aan beant­woord, nu ook op berijd­ba­re afstand, aan de rand van Europa. Wie kunnen de wereld ver­an­de­ren? En wat moet je daarvoor doen? Hoeveel macht is daarvoor nodig?

De preek van de Nacht­mis heb ik dit jaar niet gehou­den, want hoewel ik goed her­stel­lende ben van een Corona-besmet­ting, was het beter dat ik deze dag nog in isolatie bleef. De Nacht­mis heb ik dus in de kapel van het bis­schops­huis gevierd. Ik heb speciaal gedacht aan en gebe­den voor alle mensen die op het kerst­feest alleen zijn, dier­ba­ren missen.

Homilie

Kan dit kind er iets aan ver­an­de­ren?

NACHTMIS VAN KERSTMIS - Ka­the­draal

Zeker, het is hier wat kou­der
dan vóór Corona en de energie­cri­sis,
maar ons hart wordt verwarmd
omdat we na de pandemie voor het eerst
weer samen de kerst­nacht kunnen vieren
met de gebe­den en lezingen,
de kerst­lie­de­ren
en de zang van ons ka­the­drale koor.
Fijn dat U er bent!

De aloude kerst­bood­schap
klinkt hier luid en dui­de­lijk:
“Vrede op aarde”
en: “Heden is U een Redder geboren,
Christus de Heer”.

Vrede?

Nu zal denk ik niemand van ons ontkennen
dat we vrede nodig hebben,
want er woedt een vre­se­lijke oorlog
aan de grenzen van Europa;
zoveel mensen zijn gevlucht
en soms is er vrees
dat die oorlog ook nog eens
kan escaleren.
Laten we daarom bid­den om vrede,
juist in deze nacht.

Een Redder?

En ik denk dat ook niemand zal ontkennen
dat we red­ding nodig hebben,
want we zijn van crisis in crisis gerold:
van de pandemie naar de energie,
klimaat, vluch­te­lingen,
de bedrei­gingen zijn legio
en we ervaren dat we die niet
onder controle hebben.
We hebben wel een Redder nodig.

Kan dat wor­den opgelost?

Maar zou het dan niet absurd zijn,
als je al die grote problemen ziet,
om red­ding te ver­wach­ten
van een kind dat meer dan twee­dui­zend jaar gele­den
in een uit­hoek van het Romeinse rijk
in een stal geboren werd?

Daar komt bij dat tal­loze mensen
ook hun eigen crisis kennen:
een­zaam­heid, relatie­pro­ble­men,
finan­ciële sores, een arbeids­con­flict
en zo meer...
Vrede...een Redder?
Kan dat wor­den opgelost?

En kan een kind in een stal,
in een voe­derbak voor dieren
daar iets aan bijdragen?

Mis­schien toch wel...

Een wan­de­ling

Stel, je maakt een wan­de­ling door de duinen
Je hebt het mis­schien al hon­derd keer gedaan,
of je maakt de geboorte van je kind of klein­kind mee,
terwijl je al zoveel kin­de­ren geboren hebt zien wor­den
en toch die keer
raakt het je zoals nooit eer­der.
Hoe komt dat?
Je kijkt anders, je ervaart anders,
er is een gevoelig­heid of een open­heid
die er eer­der niet was.

Een bede­laar

Een man liep op weg naar zijn werk
bijna dage­lijks langs dezelfde bede­laar.
Soms gaf hij iets, maar meestal liep hij door.
Op een dag kwam die bede­laar
lelijk te vallen waar de man bij was,
de bede­laar had zich flink bezeerd.
Toen werd die man van voorbij­gan­ger
betrok­ke­ne.
Het was het moment
dat die bede­laar voor hem een naaste werd.

Een Oekraïense vrouw

Ik had het begin deze week nog.
Je hoort en leest zoveel van Oekraïne,
maar toen ik bij een kerst­vie­ring zag
hoe de ogen van een jonge Oekraïense vrouw
voch­tig wer­den
toen ze ver­telde over haar familie
die ze mist,
werd die oorlog ineens heel concreet.

Betrokken

Daarvoor is dit Kind geko­men.
Het wil ons helpen om van voorbij­gan­ger
betrok­ke­ne te wor­den en naaste,
om op een nieuwe wijze te kunnen kijken en ervaren,
om met de ogen van een kind te kijken,
om je mede­mens als naaste te zien.
Het Kind is geko­men om Zijn leven te geven,
om bij ons betrokken te zijn.
Hij is een teken van Gods liefde.

God houdt van je
en wil je helpen om te geven
en lief te hebben.

Augustus Vrede­vorst

In het kerst­ver­haal staan twee mensen
als het ware tegen­over elkaar:
keizer Augustus werd vrede­vorst genoemd,
omdat hij de Pax Romana, de Romeinse vrede
tot stand bracht.
Vanaf zijn rege­ring hiel­den de Romeinse keizers
de wereld twee hon­derd jaar in een ijzeren greep.
Augustus heerste over een wereldrijk,
dat het grootste deel van Europa,
Noord Afrika en Klein Azië omvatte.
Een besluit van hem in Rome
ver­an­der­de het leven
zelfs van gewone mensen in Israël
en Maria en Jozef moesten op reis
om zich te laten tellen.

Een pas­ge­bo­ren Kind: Vrede­vorst?

Een andere Vrede­vorst staat daar tegen­over,
een pas­ge­bo­ren kind,
dat in een voe­derbak voor dieren ligt
in een uit­hoek van dat enorme Romeinse rijk.
Een kind voor wie geen plaats was in de her­berg,
dat in zeer simpele omstan­dig­he­den werd geboren
met alleen wat armoedzaaiers om hem heen,
geen macht, geen legers, geen raketten of kanonnen.

Heeft ooit een dictator met ijzeren grip
het hart van de mensen veran­derd?
Het hart, onze gezind­heid wordt alleen veran­derd
doordat we anders leren denken en ervaren,
door liefde en door mooie idealen,
als het ons van binnen raakt,
dan wor­den we nieuwe mensen.

Kerst in Oekraïne

De meeste mensen in Oekraïne
vieren Kerst­mis op 6 januari.
Een oud gebruik wil dat ze dan daar
in heel de kerst­nacht
het licht laten bran­den,
want het is een heilige nacht,
een nacht die licht en red­ding brengt.

Ik hoop dat ze dat daar ook dit jaar kunnen doen
- de elektrici­teit valt er nu zo vaak uit -,
maar bovenal hoop ik
dat ze de moed niet verliezen,
per­spec­tief blijven zien,
alleen zo komen ze erdoor.

Geen won­der dat ze daar dit jaar
intens het kerst­feest vieren.

Dat maakt alles anders

Dit Kind komt dus voor onze ziel,
Hij komt ons bezielen
met geloof, hoop en liefde.
Hij komt ons verlossen.

Hij komt zon­der macht, zon­der geweld
een relatie met Hem
veran­dert ons hart.

Meer is niet nodig,
niet nóg een dictator,
maar Iemand die het hart van de mensen
opent, veran­dert...

Zalig kerst­mis!

Dat het licht dat dit Kind heeft gebracht
ons hart mag verlichten:
dat wens ik ook ons allen van harte toe:
zalig kerst­mis!