Arsacal
button
button
button
button


Kritisch burgerschap voor jong en... oud

afscheidscollege dr. Monique Leygraaf

Nieuws - gepubliceerd: dinsdag, 7 januari 2014 - 555 woorden
Dr. M. Leygraaf bij haar afscheidscollege
Dr. M. Leygraaf bij haar afscheidscollege

Maan­dag 6 januari bezocht ik twee locaties van de ViVa! Zorg­groep in Beverwijk, die druk aan het ver­bou­wen is aan zorg­centrum Lommerlust, dins­dag 7 januari was ik bij de nieuw­jaars­bij­een­komst van hoge­school iPabo in Am­ster­dam, waar dr. Monique Leygraaf een afscheids­college gaf (zon­der daar overigens echt weg te gaan). De gemeen­schappe­lijke noemer was dui­de­lijk: zorg en inzet voor sociale recht­vaar­dig­heid, juist in deze tijd...

Behalve het bezich­tigen van de ver­schil­lende locaties voor ouderen­zorg, was het vooral het gesprek met de bestuurs­leden goed. Er is heel wat aan de hand in de zorg voor ouderen en de ont­wik­ke­lingen zijn niet ronduit posi­tief. Ik hoorde bij dit bezoek dat de stij­ging van de kosten voor de zorg voor ouderen slechts voor rond 15% te wijten zijn aan de vergrij­zing. Een probleem is dat het geld voor de zorg voor ouderen in allerlei “potjes” is opgesplitst, waardoor een goede op de concrete persoon afgestemde zorg moei­lijk wordt. Som­mi­ge voor­zie­ningen zijn goed en zelfs royaal (som­mi­ge ver­voers­vergoe­dingen?), terwijl in andere gevallen aan mensen niet gebo­den kan wor­den wat eigen­lijk nodig is.

Een grote zorg is dat ouderen met min­der zware zorg­indi­ca­ties in feite niet meer in aanmer­king komen om in een zorg­cen­trum te wor­den opgeno­men en dat velen een passende opvang niet zullen kunnen betalen. Daarbij komt dat vereenza­ming van ouderen een zeer groot probleem is in onze samen­le­ving. kleinere, zelf­stan­dige zorg­cen­tra raken in finan­ciële problemen, terwijl het voor de mensen heel be­lang­rijk is om in hun buurt te kunnen blijven. Een ver­keerd nut­tig­heids- en efficiency-denken is daar waar mensen van het re­sul­taat van maat­regelen alleen onge­luk­kig wor­den en daardoor in feite een doodswens wordt opge­roe­pen.

Ik kon op de beide locaties van deze zorg­groep zien hoe het bestuur en de mede­wer­kers hun best deden om een na­tuur­lijke interactie tot stand te brengen van de bewoners van hun centra met de wijk, een in­stel­lings-sfeer te vermij­den en de bewoners betrokken en actief te hou­den. Gelukkig bleek het bestuur ook oog te hebben voor gees­te­lij­ke ver­zor­ging met een dui­de­lijke katho­lie­ke iden­ti­teit en een mooie kapel zal dan ook in het te renoveren gebouw behou­den blijven.

In haar afscheids­col­lege stelde dr. Monique Leygraaf als lector "Diver­si­teit en kri­tisch bur­ger­schap" (ze blijft wel verbon­den aan iPabo)dat het voor de vor­ming tot kri­tisch bur­ger­schap van belang is te durven: over de eigen 'comfort-zone heen te kijken; en te denken: zon­der denken geen open­heid voor een geweten en geen kri­tisch bur­ger­schap. “Niet-denken brengt onaanvaard­baar risico met zich mee”. Dat leidde tot het beeld van een klas als forum waarin ver­schil­lende visies wor­den be­spro­ken in een dialoog. Ook hier werd een ver­keerd nut­tig­heids­denken gekritiseerd: leraren wor­den ge­sti­mu­leerd in 'opbrengsten' te denken, maar het gaat dan meestal niet om een vol-men­se­lijke 'opbrengst'. Uit­ein­de­lijk moet onder­wijs lei­den tot het ver­ster­ken van recht­vaar­dig­heid.

Dit was weer een hoop­vol bericht: Pabo-stu­den­ten die deze uit­stroom-rich­ting had­den gekozen waren prominent aanwe­zig; voor mij waren zij teken van een jonge gene­ra­tie die kri­tisch bur­ger­schap - durven, denken - en 'social justice' - doen - centraal durft stellen.

Dr. Monique Leygraaf, gepro­mo­veerd in de theo­lo­gie, eerde kort haar leer­mees­ter, de al weer geruime tijd gele­den overle­den pries­ter prof. drs. Ben Hemelsoet.

Terug