Noodkreet van een Assyrische christen
“Katholieke bisschoppen misdragen zich in stilte”
In het dagblad Trouw van 10 juli stond een opiniebijdrage van Abraham beth Arsan, een Assyrische christen en freelance journalist. Het artikel is een noodkreet die oproept tot bewapening van de christenen in Syrië en Irak, die verpletterd dreigen te worden door IS en van niemand hulp krijgen, behalve van de paus. Ik vind de wanhoopskreet terecht, al voel ik me - net als de auteur - machteloos in dit helse gebeuren en weet ik niet goed in welke richting de oplossingen liggen... Intussen vindt de auteur - en anderen met hem - dat de katholieke bisschoppen (en andere christenen) zich misdragen door hun stilzwijgen. Op dat laatste zou ik iets af willen dingen.
Paus Franciscus
Paus Franciscus heeft inderdaad bij vele gelegenheden zich geuit als pleitbezorger voor de christenen in Syrië en Irak en gezegd dat zij zich mogen verdedigen tegen een aggressor. Of de oplossing bestaat in de levering van wapens aan de christenen en de boodschap: "Vecht het zelf maar uit", dat denk ik niet. Maar er moet wel iets gebeuren...
Een jaar geleden heeft de paus 170 staten geschreven over het lot van de christenen en gevraagd om hulp voor de vervolgde christenen. Zij worden uitgekotst door IS, door Koerden en (andere) moslims. Christenen zijn op grote schaal vervolgd en gedood of gevlucht uit de landen van het Midden-Oosten, zozeer dat we moeten vrezen dat er geen christenen over zullen blijven. Irak is grotendeels al geruisloos ontchristelijkt. Over het lot van deze miljoenen mensen wordt weinig gemeld, laat staan dat er actie wordt ondernomen.
In de steek gelaten...
Het is logisch dat deze christenen zich in de steek gelaten voelen. Uitermate pijnlijk is het tegen deze achtergrond dat er door migranten-organisaties als het Belgische Orbit scherpe kritiek werd geleverd op een actie waardoor 244 Syrische christenen werden gered uit Aleppo, een kritiek die niet werd gehoord toen de inzet andere, niet-christelijke groepen betrof en die ook geen rekening houdt met de machteloze positie waarin juist deze groep verkeert en de noodsituatie waaruit deze christenen zijn gered.
De Nederlandse bisschoppen
De Nederlandse bisschoppen hebben hiervoor afzonderlijk en gezamenlijk verschillende malen aandacht gevraagd, onder meer door medewerking aan een symposium dast de Syrisch Orthodoxe kerk in juni vorig jaar heeft gehouden. 15 augustus is vorig jaar door de Bisschoppen uitgeroepen tot dag van gebed voor de vervolgde christenen.
Het bisdom Haarlem-Amsterdam heeft de Syrisch-Orthodoxe gemeenschap hulp aangeboden en zowel mgr. Punt als ikzelf hebben bij verschillende gelegenheden gesproken over het geweld dat christenen wordt aangedaan, bijvoorbeeld bij het bezoek van de Syrisch Orthodoxe Patriarch aan Nederland en bij gelegenheid van de Amsterdamse Sacramentsprocessie waaraan de Syriërs deelnemen. Zeer regelmatig wordt voor deze christenen uidrukkelijk gebeden. Mgr. Jozef Punt heeft deelgenomen aan de herdenking van pater Frans van der Lugt en de herdenking van de Koptische martelaren, en daar gesproken, ik was zelf bij de herdenking van de Ethiopische martelaren en heb daar opnieuw aandacht gevraagd voor het lot van de vervolgde christenen. Op mijn website zijn de nodige uitingen na te lezen die ik bij verschillende gelegenheden heb gedaan om de vervolgde christenen te steunen.
Ik ben er eigenlijk van overtuigd dat ook de andere bisschoppen zich geregeld hebben uitgelaten over het afschuwelijke lot dat de christenen heeft getroffen. Sommige van deze boodschappen heb ik zelf gelezen of gehoord, maar een opsomming laat ik achterwege, die zou zeker niet compleet zijn.
Kerk in nood
Verschillende bisschoppen waren op 27 maart aanwezig bij de door “Kerk in Nood” in de Amsterdamse Sint Nicolaasbasiliek georganiseerde herdenking van de martelaren van onze tijd, een avond die geheel gewijd was aan de vervolgde christenen. “Kerk in Nood” is een organisatie van de katholieke Kerk die concrete hulp biedt aan de Kerk in nood en die dan ook in veel situaties in het midden-oosten een helpende hand probeert te bieden. Ook op dit moment nog lopen er een gebedsactie en hulpprogramma’s van deze organisatie.
Sant’ Egidio
Een andere bekende instelling van de katholieke kerk is de gemeenschapo van "Sant’ Egidio". Op de grote internationale bijeenkomst “Peace is the future” die deze gemeenschap in Antwerpen in september j.l. heeft gehouden, werd uitgebreid aandacht besteed aan het lot van de christenen in het midden-oosten. Hoewel de hele internationale wereld er vertegenwoordigd was, heb ik er (bijna) niets over gelezen in Nederlandse media. De stichter van Sant’ Egidio, Andrea Riccardi, heeft verchillende politieke en humanitaire intiatieven genomen voor de christenen in deze landen, waaronder ‘Save Aleppo’. Ook in de Amsterdamse gemeenschap van Sant’ Egidio, die in de Mozes en Aäronkerk aan het Waterlooplein samenkomt voor gebed en hulp aan en vriendschap met de armen, wordt in het gebed steeds gebeden voor de vervolgde christenen en heel bijzonder voor de twee ontvoerde bisschoppen van de Syrisch Orthodoxe kerk. Ik zou zo nog wel even door kunnen gaan...
Hoe komt het?
Dit alles roept de vraag op: hoe komt het dat al deze humanitaire inzet, al deze oproepen, besprekingen, gebeden, zo weinig weerklank vinden? En dat er - als er dan concreet iets wordt gedaan voor christenen in nood - onmiddellijk scherpe kritiek losbarst...?
Nogmaals: de onmacht die Abraham beth Arsan voelt kan ik heel goed plaatsen. En hoewel ik onze luxe positie in het relatief veilige Nederland niet met de situatie van de christenen daar wil vergelijken: die onmacht voelen wij ook.
