'Ik geloof, ik strijd'

De Stille Omgang in het Jaar van het Geloof

Zater­dag 6 ok­to­ber hield het Gezel­schap van de Stille Omgang zijn jaar­ver­ga­de­ring in de Goede Herder­kerk te Am­ster­dam. Uit het hele land waren ver­te­gen­woor­digers van de afdelingen samenge­ko­men om de heilige Eucha­ris­tie te vieren, te luis­te­ren naar een lezing van prof. dr. H. Witte en te spreken over het verloop van de Stille Omgang 2012 en de plannen voor 2013. Het thema voor 2013 wordt: 'Ik geloof in Gods liefde, daar ga ik voor'(Credo, pugno). Die laatste woor­den - in het Neder­lands: 'Ik geloof, ik strijd'- waren het motto van pries­ter dr. Herman Schaepman (1844-1903).

Hij was een groot politicus en emancipator die ook het Mirakel van Am­ster­dam in zijn gedichten bezong. Schaepman, die in de schaduw van de Sint Pieter in Rome begraven ligt, heeft enorm veel gedaan voor het katho­lie­ke maat­schap­pe­lijke organi­sa­ties, gezorgd dat de katho­lie­ken naar buiten tra­den en in de maat­schap­pij hun geluid lieten horen. Een goede keuze dus van het Gezel­schap van de Stille Omgang want we hebben nieuwe Schaepmannen hard nodig: mensen die plaats nemen in besturen van katho­lie­ke organi­sa­ties en naar buiten tre­den met het katho­lie­ke geluid vanuit een echte gelo­vi­ge, Eucha­ris­ti­sche bezieling! De katho­lie­ke sociale leer is een van die mooie schatten van ons geloof die veel te onbekend blijven.

Homilie

(evan­ge­lie van de votief­mis van de aller­hei­ligste Eucha­ris­tie, Mc. 14, 12-16. 22-26)

Broe­ders en zusters,

Het is mij een vreugde vandaag met U deze heilige Eucha­ris­tie te mogen vieren bij gelegen­heid van Uw jaar­ver­ga­de­ring, enkele dagen voordat wij de ope­ning van jaar van het geloof vieren, de vijf­tigste ver­jaar­dag van de ope­ning van het tweede Vati­caans concilie gedenken en vlak voordat de bis­schop­pen­synode over de nieuwe evangeli­sa­tie gaat beginnen.

Ook de Stille Omgang zal in het teken staan van het jaar van het Geloof met het motto van de katho­lie­ke pries­ter-politicus Herman Schaepman: “Credo, Pugno”, ik geloof, ik strijd, ‘Ik geloof in Gods liefde, daar ga ik voor’.

Het tweede Vati­caans concilie was een in­spi­ra­tie van de zalig paus Johannes XXIII, die enkele maan­den na zijn verkie­zing tot dit hoge ambt, op bijna 78 jarige leef­tijd, tot verras­sing van bijna ie­der­een een kerk­ver­ga­de­ring bijeenriep van alle bis­schop­pen van heel de Kerk, een oecu­me­nisch concilie dat zou duren van 1962 tot 1965 en dat een nieuwe lente voor de Kerk bracht, een ‘aggi­or­na­mento’, een bij de tijd brengen van de wijze van kerk-zijn, met name door er oog voor te hebben dat alle gelo­vi­gen één ge­meen­schap zijn en door het beoefenen van apos­to­laat en dialoog deel­ne­men aan de zen­ding van de Kerk.

En nog steeds is de Kerk bezig dit Concilie te vertalen in het leven van de Kerk.

Dat is een werk van lange adem, na het concilie van Trente waren er hon­der­den jaren voor nodig! Het belang van de Eucha­ris­tie is door het tweede Vati­caans concilie zeer onder­streept: zon­der Eucha­ris­tie geen Kerk! In de Eucha­ris­tie vind je alles wat je nodig hebt voor je gees­te­lijk leven, zegt het concilie in navol­ging van Sint Thomas van Aquino (PO 5).

Zoals U mis­schien weet noemt het concilie de heilige Eucha­ris­tie dan ook bron en hoogte­punt van heel het ker­ke­lijk leven.

In het bij­zon­der zegt het concilie dat de Eucha­ris­tie de bron en het hoogte­punt van heel de evangeli­sa­tie is (in het decreet Presbyterorum Ordinis (n. 5) en dat wij allen - alle gelo­vi­gen - ge­roe­pen zijn door Jezus Christus zelf - door ons doopsel, vormsel en door de heilige Eucha­ris­tie - om moe­dige ver­kon­di­gers van het geloof te zijn (LG 33 en 35).

Daarbij gaat het niet alleen om de heilige communie, hoe be­lang­rijk die na­tuur­lijk ook is: het gaat aller­eerst om de vie­ring van de Eucha­ris­tie, die is zo be­lang­rijk, ook als je niet te communie gaat; want in de vie­ring van de Eucha­ris­tie wordt het paas­mys­te­rie te­gen­woor­dig gesteld: het lij­den, de dood en ver­rij­ze­nis van onze Heer, het offer dat Hij uit liefde voor ons heeft gebracht, om ons te verlossen.

En dat is de kern waar alles om draait: Iemand - God zelf! - heeft uit liefde voor U en voor mij Zijn leven gegeven en zo zijn wij verlost, bevrijd, gered van de dood.

We ont­moe­ten de Heer, die de Aller­hoog­ste is, onze Schepper en Heer, en die zich klein heeft gemaakt, de minste van ons allen.

Hij heeft zich niet laten ont­moe­di­gen door spot of onver­schil­lig­heid, door de zonde en de zwak­heid, door verraad en verlooche­ning zelfs door zijn beste vrien­den.

Wij vieren in de Eucha­ris­tie liefde zon­der voorbehoud en we ont­van­gen de Heer die zich zo aan ons geeft.

U begrijpt dat ik me heel goed kan vin­den in het thema dat U voor de Stille Omgang 2013 hebt uitgekozen: “‘Ik geloof in Gods liefde, daar ga ik voor’(Credo, pugno) En iedere keer als we aan de vie­ring van de Eucha­ris­tie deel­ne­men en we bewust de woor­den van de consecratie horen waar­mee Jezus zich­zelf voor altijd aan ons geeft, dan wor­den wij ge­sterkt en aangespoord om net een stapje ver­der te gaan dan het gewone men­se­lijke: mis­schien hebt U pijn, maar als U die lij­dende liefde van Jezus kunt ervaren, wordt U ge­sterkt om het te dragen, het te geven en aan te bie­den, zon­der verzuurd of bitter te raken; mis­schien zit U in een heel moei­lijke relatie, die veel van U vraagt, maar als je de Heer ontmoet in Zijn offer van liefde, ont­vang je mis­schien net die kracht die nodig is om niet te gaan haten, afstand te nemen van te men­se­lijke emoties, iets meer te geven, trouw te blijven.

Mis­schien is het moei­lijk om in Uw situatie de juiste woor­den te spreken en ook een woord van geloof te laten klinken, dan moet het toch komen van Christus die bij U aanwe­zig is in de heilige Eucha­ris­tie.

En zo zou ik ver­der kunnen gaan: ieder van ons kan in de Eucha­ris­tie die wij met geloof en liefde vieren, alles vin­den wat hij of zij nodig heeft: “totum continet bonum spirituale”, de Eucha­ris­tie bevat elk gees­te­lijk goed, zegt het concilie.

In het evan­ge­lie dat we hebben gehoord, komt dit prach­tig tot uiting.

De leer­lin­gen moeten het paasmaal gereed maken, maar let eens op met hoeveel eerbied en ontzag voor hun Heer zij erover spreken: “Waar wilt gij dat wij voor­be­reidselen gaan treffen, zodat Gij het paasmaal kunt hou­den”.

Zij hebben een grote eerbied voor hun Heer, die zelf heel een­vou­dig, dienst­baar is tot het einde toe.

Dan gaan de leer­lin­gen op weg; alles is al voor­be­reid, alles is voor­zien, ze vin­den alles precies zoals Jezus het gezegd had.

Ook dat is een teken voor iedere leer­ling van de Heer: Hij heeft alles al voor­zien; er kan niets gebeuren wat vol­ko­men buiten Zijn Voor­zienig­heid valt, buiten Zijn liefde voor ieder van ons.

Dan brengt Hij tot uitdruk­king in de woor­den van het laatste avondmaal dat Zijn sterven niet louter een noodlot is, maar dat Hij Zijn leven bewust en vrijwillig geeft uit liefde voor ons.

En dat is wat wij moeten doen om Hem te gedenken: in eerbied voor Zijn groot­heid en macht, in ver­trouwen dat Hij alles al heeft voor­zien, op weg gaan om leer­ling van die Heer te zijn en zelf in de kleine dingen van iedere dag Eucha­ris­tisch te leven, een leven voor anderen, een leven voor God.

AMEN