Wat voor plaats voor Maria in ons leven?
125 jarig bestaan Haagse Bedevaarten in Kevelaer gevierd
Vrijdag 9 augustus was ik in Kevelaer om het 125 jarig bestaan van de Haagse bedevaarten mee te vieren. Mgr. Van den Hende, bisschop van Rotterdam, was erbij en hield onder meer een toespraak om de jubilerende organisatie te feliciteren en om de feest-Mis te vieren. Ik heb de onderstaande overweging gehouden bij het plechtig Lof.
De eerste vier foto’s onderaan zijn van Eliza Oudshoorn.
Haagse bedevaarten
De Haagse bedevaarten ken ik sinds ik als dertienjarige jongen voor het eerst meeging. En eenmaal per jaar organiseren de Haagse bedevaarten in ons bisdom een pelgrimage naar Heiloo en naar de Stille Omgang. Moderator is pastoor Jeroen Smith uit Leiden die ook spirituaal is van ons seminarie. Voorzitter is de heer Djanny Bracke. De zeer bekende en nog niet vergeten pastoor mgr. Vreeburg had tientallen jaren lang de geestelijke leiding. Daarna was kanunnik dr. A. Hendriks jarenlang de moderator en hij is nu ere-moderator van de broederschap. Samen met hem, mijn ceremoniarius Hans Tuyn en zijn zoon zijn we dus graag naar de bijzondere plaats gegaan waar Maria als Troosteres der bedroefden wordt vereerd.
Pelgrimsdag
Het Lof en de sacramentsprocessie vonden plaats in de basiliek van Kevelaer nadat eerder die middag de kruisweg was gebeden. Tussen de vieringen door ontmoette ik vele mij bekende mensen. Ik zou graag langer willen spreken met allerlei mensen die ik lang niet heb gezien, maar dat is dan helaas niet altijd mogelijk.
Feestdiner
Tegen de avond begon het feestdiner in het Priesterhaus met alle pelgrims die de volledige driedaagse pelgrimstocht hebben meegemaakt. Ook de huidige rector van de bedevaartplaats en oud-rector Richard Schulte Staade waren aanwezig. Naast deze ongeveer honderd deelnemers, waren er nog bijna tweehonderd mensen die op een of andere manier deze pelgrimsdag meemaakten. Tijdens het diner werden verschillende mensen die voor de bedevaart een jarenlange inzet hebben gegeven, door de voorzitter op geestige wijze gehuldigd, waaronder diaken Gerard Clavel. Als jubileumgave hadden de pelgrims € 3300 ingezameld voor een kinderziekenhuis in Benin. De cheque werd in ontvangst genomen door de vertegenwoordiger van de stichting die het ziekenhuis ondersteunt en ook de bisschop uit Benin was erbij aanwezig.
Mgr. Van den Hende dankte de organisatie in een mooie en hartelijke feestrede en onderstreepte het belang van deze inzet voor de bedevaart naar Kevelaer (en Smakt, Heiloo en de Stille Omgang) als een weg om te groeien in de beleving van ons geloof.
Aan het eind van het diner werd een prachtig fotoboek uitgereikt om het jubileum te gedenken.
Overweging
Geloofd zij Jezus Christus!
De heiligen
Heel veel heiligen hadden een bijzondere band met de moeder van God. De heilige kerkleraar Bernardus van Clairvaux zei dat je over Maria niet genoeg kon spreken: De Maria numquam satis. De heilige Louis Marie Grignion de Montfort (1673-1716) was bijvoorbeeld zo iemand die sat ook vond; hij schreef: “Wanneer de heilige Geest, haar bruidegom, Maria in een ziel heeft aangetroffen, vliegt hij binnen, vervult haar geheel, deelt zich overvloedig aan haar mee, naarmate zij ruimte schept voor zijn Bruid” (Th. Rey-Mermet, Louis Marie Grignion de Montfort, Leuven, 1996, p. 183).
God gaat met iedereen een eigen weg
Je kunt wel zeggen dat de verering van Maria in het leven van iedere heilige een belangrijke rol speelt. Toch is dat ook weer bij iedere heilige verschillend: Bernardus en De Montfort waren anders dan een heilige Augustinus of Ignatius of Franciscus.
God gaat met iedere mens een eigen weg. Hij is met je bezig op een specifieke aan jou aangepaste manier. Ignatius was een ridder en soldaat die gewond raakte en ziek op bed kwam te liggen. Hij merkte dat er in hem een innerlijke vreugde achterbleef als hij erover nadacht en mediteerde hoe hij Jezus kon volgen en dat hij dat helemaal niet had als hij ridderromans las en zich voorstelde hoe hij als ridder grote daden zou verrichten. Zo ontmoette hij Jezus in de onderscheiding der geesten: hij leerde in zijn leven de goede geest van andere geesten te onderscheiden - onderscheiden wat van God kwam en wat niet - en zo Jezus te volgen; Franciscus zag Jezus in de armen en begreep dat hij zijn hang naar luxe en indruk willen maken op anderen, naar rijkdom en succes op moest geven, dat hij zichzelf moest overwinnen om de eenvoud lief te hebben. Zo herkende hij in de beleving van de armoede en onthechting het evangelisch ideaal.
"Ik zeg je dit als moeder"
Deze heiligen werden dus door God op een eigen weg geleid die niet direct via Maria liep. Maar Maria hoorde er wel bij: Ignatius had een grote devotie voor een fresco van Maria in een klein kerkje dichtbij waar hij woonde in Rome: O.L. Vrouw van de Weg. Het was een onbekende muurschildering, maar door Ignatius is die heel bekend geworden en veel mensen komen er nu nog bij bidden in de Gesù-kerk in Rome. En Franciscus is ook de heilige die voor het eerst een kerststal maakte om het feest van Christus´ geboorte te vieren, niet alleen omdat hij gegrepen was door het feit dat God zelf in zulke arme omstandigheden, in zo´n grote eenvoud ter wereld was gekomen, maar ook omdat hij Maria zag, de moeder die haar kind ter wereld bracht en hij zijn broeders wilde opwekken om als Maria te zijn en Jezus ter wereld te brengen, door hun woorden en werken, in alles. Zo zei Franciscus weleens tot een van zijn volgelingen: “Ik zeg je dit als moeder”, dat wil zeggen: “Ik wil door mijn woorden ertoe bijdragen dat Jezus in je geboren wordt”. Ik wil zijn als Maria.
De rest komt vanzelf...
Zo heeft iedere mens zijn eigen weg met God: de één wordt op die manier getrokken, een ander op een andere manier. Je moet je dus niet ongerust maken of denken dat er iets fout is als jouw weg weer anders is dan die van een ander. Wees dankbaar voor je geloof en voor je openheid voor God en je verlangen om de wil van God te doen. Daarin is Maria je eerste voorbeeld want zo was Maria! Daarin sta je naast Maria! Onze Lieve Heer zal je er verder in leiden en als je je hart opent, zal Hij je ook wel wijzen welke plaats Maria in je leven kan krijgen. Je hebt in ieder geval de houding die Maria kenmerkte en waardoor God grote dingen aan haar kon doen.
Het voornaamste en allerbelangrijkste is dus dat je de weg die God met jou gaat en de richting die Hij je wijst, respecteert en aanneemt. De rest komt vanzelf en is voor iedere mens weer anders.
Moeder van alle levenden
Natuurlijk zal Maria een plaats in nemen in je geloofsleven: het is Maria die in naam van heel de mensheid haar “ja” tot God gesproken heeft. Zij was niet zoals de eerste mensen, de eerste vrouw - Eva; haar naam wordt verklaard als “moeder van alle levenden” - ongehoorzaam aan God in het verlangen gelijk te worden aan God in de kennis van goed en kwaad, zoals de slang in het paradijs hen beloofde (Gen. 3,4). Maria deed eigenlijk precies het tegenovergestelde: zij was gehoorzaam, zij boog haar hoofd voor God en vernederde zich als kleine dienstmaagd van de Heer.
Je kunt misschien nu begrijpen waarom men Maria is gaan zien als de nieuwe Eva en als de “Vrouw”: Maria is eigenlijk pas echt de moeder van alle levenden geworden, want zij heeft Jezus ter wereld gebracht die heel de mensheid heeft verlost van de vernietigende kracht van de zonde en de dood.
Jouw moeder
Toen Jezus aan het kruis hing en zijn moeder zag en naast haar de leerling die Hij liefhad, zei Hij tot Zijn moeder: ´Vrouw, zie daar uw zoon´. Vervolgens zei Hij tot de leerling: ´Zie daar uw moeder´” (Jo. 19,26-27). Het doet ons weer denken aan Maria als de Vrouw, de nieuwe Eva, moeder van alle levenden, van allen die leven door het geloof in Jezus. Die ene leerling die Jezus liefhad en die daar onder het kruis staat, is volgens de gewone interpretatie de apostel Johannes (vgl. Jo. 21,20-24), maar hij vertegenwoordigt de Kerk, de grote wereldwijde gemeenschap van leerlingen die Jezus liefheeft.
Geef ons dat leven!
Ook deze kleine episode onder het kruis doet ons dus denken aan wat Maria voor ons betekent: een moeder is iemand die je het leven doorgeeft, die je voedt, die je liefheeft, die bij je is. Zo is een moeder en deze woorden geven ons dus aan wie Maria ook nu voor ons kan zijn. Wanneer we haar eren en wanneer we ons door haar bij de hand laten nemen, zal zij ons naar het leven leiden dat Jezus ons geeft en dat is niet altijd een gemakkelijk leven, het is een weg met een kruis...; maar Maria is er voor ons om die weg met nieuwe moed, nieuwe inspiratie, nieuwe kracht, nieuwe liefde en nieuwe vurigheid te kunnen gaan.
Moeder, geef ons dat leven door!