Identiteitsdag katholiek onderwijs van Verus
Laudato Si’ als inspirator voor duurzaam onderwijs
De onderwijsstakingen beheerste het nieuws van 6 november. Maar Verus, organisatie voor katholiek en christelijk onderwijs had al lang geleden op die dag de identiteitsdag georganiseerd ‘Duurzaam leren, duurzaam leven’, rond thema's van de Encycliek Laudato Si’. Ik heb de dag geopend met een bezinning.
Sprekers waren onder meer Gert Biesta en Eric Holterhues. Marjolijn van Heemstra gaf na de bezinning een voorstelling over de "stadsastronaut" (zie foto). Daarnaast was er veel gelegenheid voor contact en onderlinge uitwisseling, onder meer gesprek in kleine groepen aan de hand van een aantal vragen (foto).
Gelukkig toch maar dat degenen die zich hadden opgegeven voor de identiteitstdag niet weg waren gebleven vanwege de staking in het onderwijs. En... ook op deze dag werd de nodige aandacht besteed aan de staking en de thema’s die spelen (zie www.verus.nl)
Laudato Si’ als inspirator voor duurzaam onderwijs
Geen mens is 'zomaar'
Wie in het onderwijs werkzaam is
staat in dienst van de vorming van jonge mensen.
Het gaat er om de ontplooiing van hun mogelijkheden,
het gaat om hun mens-zijn.
Want een kind is geen vat om te vullen met kennis,
maar een mens die geroepen is
om haar/zijn persoon te ontwikkelen,
met alle talenten en gaven
die daarmee verbonden zijn
en zijn of haar roeping te ontdekken.
Vanuit christelijk en katholiek perspectief
zetten we ons daarvoor in
vanuit de overtuiging dat geen mens er ‘zomaar’ is
dat mensen niet zonder bedoeling, zonder doel en zin
op deze aarde zijn
maar een missie hebben.
Met die roeping en missie
wordt deze wereld opgebouwd
en wordt die hopelijk een beetje mooier en beter.
Zo belangrijk is goed onderwijs...
Daarom zijn onderwijs en onderwijsvrijheid
zo belangrijk voor de samenleving:
het gaat om de vorming van jonge mensen,
het gaat om mens-zijn
het gaat om de waarden
die onze samenleving mooi, divers en rijk maken,
het gaat om bewustzijn van en inzet voor het goede.
De boeren zijn belangrijk voor ons voedsel,
de bouwers zijn dat voor ons onderdak,
het onderwijs is dat voor het mens-zijn zelf
en voor de waarden
die daarmee zijn verbonden.
De zorg voor goed onderwijs
dient dan ook een prioriteit te zijn
in de organisatie van iedere samenleving
en in de aandacht van het politieke bestel,
daarbij natuurlijk respecterend
dat wij een pluriforme samenleving zijn
en al die verschillende mensen
- binnen de grote lijnen die worden aangegeven
en die voor goed samenleven nodig zijn -
recht hebben op hun eigen levensovertuiging
en gefaciliteerd moeten worden
om die te kunnen beleven.
Opzien en omzien
Laudato Si’
- en ons onderwijs doet dat ook -
stelt de mens centraal,
die naar Gods beeld geschapen is
en vanuit Gods bedoeling is geroepen
om samen te leven met anderen,
een sociaal wezen te zijn,
geen mens die navel staart
en narcistisch zichzelf in het middelpunt plaatst,
maar één die opziet naar Boven
en omziet naar anderen.
We zijn geroepen om zo goed als God te zijn
die ons mensen deze schepping heeft toevertrouwd.
Een mens is meer dan een individu,
hij is een persoon,
met duizend draden verbonden met anderen.
“Wij moeten opnieuw beseffen
dat wij elkaar nodig hebben,
dat wij een verantwoordelijkheid hebben
jegens de ander en de wereld,
dat het de moeite waard is goed en eerlijk te zijn”,
zegt paus Franciscus in de Encycliek “Laudato Si’” (n. 229).
Voor iedereen!
Inzet voor een duurzame samenleving
vraagt dus dat we ons realiseren
dat de schepping en deze aarde
niet alleen van ons zijn of van de rijken.
De schepping is een gave
en dat cadeau is er voor iedereen!
Onze inzet moge zijn
dat die schepping inderdaad
een gemeenschappelijk huis wordt
voor alle mensen.
We kunnen er niet onder uit
- zegt paus Franciscus in Laudato Si’ (n. 49) -
dat een ware ecologische benadering
altijd en overal een maatschappelijke benadering wordt.
De armste mensen hebben vaak
het meest te lijden van de effecten
van vervuiling en verslechtering van het klimaat.
De strijd voor duurzaamheid en klimaatverbetering
moet een bewustzijn met zich mee brengen
van de problemen van de gemarginaliseerden,
van de mensen die op de laatste plaats komen.
De armen worden vaak vergeten;
dat gebeurt bij het winnen van grondstoffen,
bij de inzet van goedkope werkkrachten
in slechte arbeidsomstandigheden
en dat gebeurt als het terugdringen van het geboortecijfer in arme gebieden
als oorzaak van milieuproblemen wordt aangewezen
en niet het consumptiegedrag van de rijken.
Een derde van het voedsel dat wij produceren,
wordt verspild.
De basis van inzet voor duurzaamheid
kan niet de bescherming van onze welvaart
en onze consumptiebehoeften zijn.
Solidariteit
Het gaat - zoals paus Franciscus zegt -
om de inzet voor ons gemeenschappelijk huis
en om de grote waarden van de katholieke sociale leer,
die door christenen over alle kerkelijke grenzen heen
en door vele mensen van goede wil
worden gedeeld:
het gaat om onze verantwoordelijkheid
voor het welzijn van alle mensen,
het gaat om solidariteit,
om inzet opdat alle mensen
in de goederen van deze wereld kunnen delen,
het gaat om de toekomst
van de mensen die na ons komen
(niet alleen van onze kinderen en kleinkinderen);
het gaat om respect voor iedere mens,
want wie hij of zij ook is of waar die ook leeft:
we zien in haar of hem een beeld van God!
De kleine stapjes
Niet alleen het grote plaatje is belangrijk:
alle kleine stapjes die mensen zetten
om het milieu te sparen en het klimaat te verbeteren,
dragen bij aan de zorg voor onze planeet
en zij laten de bewustwording groeien,
waardoor de samenleving wordt bevrijd
van op consumptie gerichte onverschilligheid (vgl. Laudato Si’, n. 232)
zodat er een cultuur van zorg voor klimaat en milieu ontstaat,
en een achteloos omgaan met
en verspillen van grondstoffen
hopelijk tot het verleden behoort.
We zien gelukkig om ons heen
dat er een mentaliteitsverandering aan het ontstaan is,
niet in de laatste plaats door de aandacht
die er binnen het onderwijs is voor milieu en klimaat.
Een olievlek
Laten we hopen en bidden
dat dit groeiend klimaat- en milieubewustzijn,
de zorg voor deze planeet
- ons gemeenschappelijk huis -
en voor de mensheid die dat huis bewoont,
zich als een olievlek
over de samenleving mag verbreiden.
Die olievlek wél goed voor klimaat en milieu.
Hierna werd voorgelezen: Lucas 12, 22-27
Het bezinningsmoment werd afgesloten met het
Gebed voor onze aarde uit Laudato Si’