Maria Boodschap en opening buitententoonstelling Heiloo
In het begin. Een ode aan de natuur
Zaterdag 25 maart, Hoogfeest van de aankondiging van de Heer (Maria Boodschap), was in Heiloo een feestelijke Eucharistieviering in de Bedevaartkapel én de opening van de buitententoonstelling van zeven kunstwerken, één voor elke scheppingsdag. Leo Fijen was dagvoorzitter. Uit ons bisdom gingen verder priesters, parochianen, jongeren naar de Missionaire parochie-dag in Veenendaal.
Onderaan dit bericht vindt U meer foto's, ook van de kunstwerken (foto's van Martijn Duifhuizen).
Ook vindt U de homilie die ik gehouden heb bij de Eucharistieviering in Heiloo en vervolgens het woord dat ik heb gesproken bij de opening van de buitententoonstelling "In het begin. Ode aan de natuur".
Missionaire parochie
Bij de dag over de missionaire parochie in Veenendaal waren zo'n 600 à 700 mensen aanwezig en ik kreeg van onze jongerenwerker Carolien Hoogenboom al enthousiaste berichten. De lezingen van deze bijeenkomst worden gebundeld en verschijnen binnenkort in een handzaam boekje bij uitgeverij Adveniat (€ 9,99; korting bij aantallen): “Missionaire parochie. Inleidingen. Voorbeeldparochies. Toerusting in de praktijk”.
Eucharistieviering
Bij de Eucharistieviering om 12.00 uur in het heiligdom van O.L. Vrouw ter Nood zong een gelegenheidskoor onder leiding van Isabella Wijnberg. Rector Jeroen de Wit en deken Samuel Marcantognini (die de 24e verjaardag van zijn diakenwijding herdacht) en een Duitse gast-priester concelebreerden. De viering is nog te volgen op:
Opening Buitententoonstelling
Om 13.30 uur vond de opening van de buitententoonstelling "In het begin. Ode aan de natuur" plaats voor de genodigden in het Julianaklooster, met inleidingen van Leo Fijen, programmamanager Inge Rikkers-Pluijlaar en redctor Jeroen de Wit. De opening zelf vond plaats bij de vijver in het bedevaartsbos, waar na mijn korte toespraak een drijvend bloemstuk te water werd gelaten, dat symbolisch verwees naar de tentoonstelling en de veertigdagentijd (vastentijd) waarin we verkeren. Helaas was burgemeester Mascha ten Brugggencate door ziekte verhinderd.
Omdat het begon te regenen werd de bezichtiging van de kunstwerken aan ieder persoonlijk overgelaten, op een geschikt moment, maar binnen in het Julianaklooster had de keukenstaf een eigen Ode aan de natuur voorbereid in de vorm van allerlei verschillende heerlijke hapjes.
Prijsvraag
Voor de buitententoonstelling was een prijsvraag uitgeschreven. 87 kunstenaars hebben neen ontwerp ingediend. Deze ontwerpen werden door een vijfkoppige jury beoordeeld en daaruit werd voor iedere scheppingsdag één kunstwerk uitgekozen om op het Heiligdom gerealiseerd te worden. Het gaat om werk van Timon Hagen, Martijn Duifhuizen, Ellen Rijsdorp en Mariska Mallee, Charlotte Brand, Esther Hoogendijk, Meg Merx en Rick Abelen. Bij de tentoonstelling is een inspiratiebrochure beschikbaar waarin door de artiest een toelichting wordt gegeven op ieder kunstwerk. Een podcasttour op het Heiligdom leidt de bezoeker langs de kunstwerken.
Harmonie in de schepping. De mens als verstoorder
AANKONDIGING VAN DE HEER MARIA BOODSCHAP HEILOO
Natuurfilm
Ik weet niet of U ook weleens
naar een natuurfilm kijkt,
al houdt U wellicht meer
van de natuur zelf
en geniet U van een tocht of wandeling,
ook hier in het mooie bedevaartspark.
Toch is het vaak prachtig
om zo’n film te zien
en je te verbazen over de wonderen van de natuur.
Al dat moois...
Laatst zag ik zo’n film
over planten en kleine insecten.
Doordat de filmmakers
iets wat je met het blote oog
niet zou kunnen zien,
bijna eindeloos kunnen vergroten,
krijg je een beeld
van een wondere wereld
die zich afspeelt
op microscopisch klein niveau.
Alles heeft zo prachtig en wonderlijk
gestalte gekregen
tot in de kleinste details
en alles is ook nog zo op elkaar afgestemd,
niets is zonder reden, zonder doel,
dat je eigenlijk niet anders kunt
dan bewonderen en vragen:
Wie heeft toch al dit moois gemaakt?
En als ik zo’n wondere wereld zie
die zo klein is dat je die
met het blote oog niet kunt zien,
dan krijg ik iets meer idee van
hoe die oneindig grote God
vol liefde naar ons mensen kijkt.
Verstoorder
In een film die ik laatst zag
kwam ook de mens naar voren,
maar - helaas - was dat vooral als een verstoorder
van de harmonie, de schoonheid
en de rijkdom van die natuur.
De mens greep in, in die natuur,
waardoor het ecologisch evenwicht
verstoord raakt
en verstoring op een enkel onderdeel,
werkt weer door in heel de natuur.
Dat leert ons ook het scheppingsverhaal
en het verhaal van het Paradijs:
God had alles in harmonie en vrede geschapen,
de wereld was in evenwicht,
in vriendschap met God,
maar die harmonie is verstoord
door het kwaad van de zonde.
Geen kunstenaar kan dat...
En dat is de werkelijkheid
waarom het vandaag op dit feest
van Maria Boodschap
en de opening van de tentoonstelling
“Ode aan de natuur”
vooral gaat:
alles was en is zo goed en mooi gemaakt,
de schepping is een wonder,
de Schepper God heeft iets buitengewoons
tot stand gebracht,
zelfs met al onze kennis en technieken
is er nog geen mens, geen kunstenaar
die dit na zou kunnen doen.
Onbalans in de schepping
We zien al dit moois en genieten ervan.
Maar er is ook verstoring van het evenwicht
en die heeft te maken met menselijk handelen.
Zo is het consumptie gedrag van de rijken van de wereld
en het onverantwoord gebruik van grondstoffen,
een bedreiging voor die schepping,
terwijl de arme landen
buitensporig veel van de lasten moeten dragen
die hierdoor worden veroorzaakt.
Het heeft te maken met de drang
naar hebben en méér willen,
met hoogmoed en ik-gerichtheid.
Datzelfde gedrag zien we onder de mensen:
het leidt tot oorlog, haat, geweld,
het vergeten van de naaste
en het gericht-zijn op het “ik”.
Erfschuld
De bijbel ziet dit als gevolgen van
wat we de erfzonde of erfschuld
zijn gaan noemen.
We voelen een onmacht
want in ons allemaal
zit ook een verlangen om goed te zijn,
mensen te helpen,
iets te geven aan mensen in nood,
we verlangen naar een betere, mooiere wereld
en ervaren de onmacht
om die tot stand te brengen.
Het laatste woord
Het is daarom dat Jezus als Verlosser
in de wereld is gekomen:
“Zozeer heeft God de wereld liefgehad,
dat Hij zijn enige Zoon heeft gezonden”.
Die heeft zich klein gemaakt,
is onze dienaar geworden
en Hij heeft Zijn leven voor ons geofferd.
Door dat offer, zo is Gods belofte,
zullen kwaad en zonde,
dood en verderf
niet het laatste woord hebben.
Het laatste woord heeft de liefde van God,
die liefde zal zegevieren,
we zijn zo wonderlijk en mooi gemaakt
niet om ten onder te gaan,
maar om eeuwig leven
en eeuwig geluk te krijgen.
Zie de dienstmaagd...
Dat is allemaal begonnen
op het moment dat we vandaag
feestelijk vieren:
een vrouw heeft niet voor zichzelf gekozen,
maar zij wilde dienen
in dat verlossende plan van de goede God.
Maria heeft eenvoudig en met overgave
“ja” gezegd toen God haar vroeg;
zij sprak de woorden
waarop de schepping eeuwenlang had gewacht:
“Zie de dienstmaagd des Heren,
mij geschiede naar Uw woord”.
Moge Maria ons allen inspireren
om dienstbaar te zijn
en bij te dragen aan de harmonie
en het evenwicht,
de Vrede met een hoofletter,
die God voor Zijn schepping wil.
OPENING VAN DE TENTOONSTELLING
Respect
Deze Ode van de natuur wordt vandaag geopend op een bijzondere dag, op een bijzondere plaats. De kunstwerken die zijn opgesteld verbinden ons met de zeven scheppingsdagen van de bijbel en vormen een uitnodiging tot respect voor de natuur en al het geschapene.
Harmonie
Deze plaats, dit bedevaartpark, dat rust en vrede uitstraalt wil ons inspireren om de harmonie tussen mensen en in heel de schepping te bevorderen. De zorg voor de schepping moet bijdragen aan harmonie en vrede en aan respect voor de rechten van de mensen, van arm en rijk en van alle lagen in onze samenleving, zodat het goed samenleven, de zorg voor voedsel en voor de rijkdom van de schepping erdoor bevorderd worden.
We moeten het samen doen
Ook de zorg voor de schepping en het ecologisch evenwicht, vraagt om een benadering die de harmonie en vrede onder mensen bevordert, want we moeten het samen doen en naarmate dit “samen” gestalte kan krijgen, zullen ook de oplossingen gemeenschappelijk gedragen kunnen worden, waarbij het wezenlijk is dat er niet over de armen en de zwakken in onze wereld wordt gelopen, zoals nu nog te vaak gebeurt, maar ook hun rechten worden gerespecteerd.
Inspiratie tot samen-doen
De uitnodiging om een bijdrage te leveren aan deze “Ode aan de natuur” heeft vele reacties tot gevolg gehad. Vele tientallen mooie projecten zijn ingediend, waaruit de jury deze heeft gekozen.
Ik spreek vandaag de hoop uit dat deze Ode veel mensen zal aanspreken en bij zal dragen tot de bezinning en het “samen” dat we in dit vraagstuk zozeer nodig hebben.
Maria
Dit mooie bedevaartspark waarin een vrouw centraal staat die haar leven dienstbaar heeft gemaakt voor de verzoening en harmonie in de schepping en onder de mensen als moeder van de Verlosser, moge velen inspireren. Mogen velen door de moeder van God, Maria, ertoe getrokken worden om het eigen “ik” wat los te laten en hun leven dienstbaar te maken aan de Vrede met een hoofdletter: harmonie onder mensen, in heel de schepping en tussen mensen en hun Schepper.
Graag open ik mede deze tentoonstelling met de bede dat die aan velen deze inspiratie zal geven.