De Kerk in de Oekraïne is op de pleinen bij de mensen...
Priesterfeest in Egmond aan den Hoef
De eerste zondag van maart stond in het zuiden in het teken van Carnaval, maar ook in Egmond aan de Hoef was het feest: pastoor Anton Overmars vierde er zijn koperen priesterfeest met de parochianen en had me uitgenodigd om juist op die dag de parochie te bezoeken.
Het was inderdaad een goede gelegenheid - niet alleen om de pastoor te feliciteren, maar ook om veel mensen in de parochie te ontmoeten. De beide koren Soli Deo gloria en St. Caecilia van Egmond aan de Hoef en Egmond aan zee zongen tezamen en bepaald niet onverdienstelijk!
In de preek stond ik ook stil bij de zorgelijke situatie in Oekraïne en bij de rol van de Kerk daar in de gebeurtenissen van de laatste weken.
Homilie
Nee, de lezingen van vandaag
zijn niet speciaal gekozen
voor het koperen feest van uw pastoor.
Het zijn gewoon de lezingen
die bij deze zondag horen,
maar ze zijn wel heel toepasselijk
en maken het me in zekere zin gemakkelijk
om vandaag iets te zeggen
over de plaats van de priester
in de gelovige gemeenschap
en Uw pastoor van harte te feliciteren
met dit eerste mooie jubileum
van zijn priesterschap.
Het priester-zijn gaat over de dingen
die uiteindelijk echt belangrijk zijn.
De afgelopen weken hebben we regelmatig
over de ontwikkelingen in de Oekraïne gehoord.
Helaas zijn ook de berichten van de laatste dagen
niet zo positief:
er zijn in dat land duidelijk spanningen
tussen pro-Russische bevolkingsgroepen,
en de Oekraïners die meer op het westen,
op Europa zijn gericht
en daarbij is de financieel-economische situatie
verschrikkelijk slecht.
Het is geen religieus conflict,
het is juist eerder zo dat de Kerken daar
oproepen tot verzoening en wederzijds begrip.
Maar de Kerk was wel aanwezig bij de mensen
op de pleinen en in de straten
en kerken veranderden in hospitalen,
ze werden opengesteld
om gewonden op te vangen.
Op de pleinen bij de mensen
werden Missen opgedragen, gebeden gedaan,
kruisen en iconen opgesteld.
De kerk staat er dicht bij de mensen
en de mensen hebben geloof.
Dat geloof was niet afwezig
waar de mensen demonstreerden,
ook al gingen die demonstraties
helemaal niet over het geloof.
Dat is een teken dat het dagelijks leven daar
met het geloof van de mensen
is verbonden.
Ze hebben een innerlijke overtuiging
dat aan Gods zegen
veel is gelegen
en dat zin en doel van ons leven
verder gaan
dan dit korte aardse bestaan.
Dat is bij ons natuurlijk wel wat anders.
In ons dagelijks leven,
op ons werk, op school, op straat
komen we heel weinig uitingen tegen
van geloof.
Overheidsmaatregelen lijken er eerder op gericht
om het geloof achter de voordeur te houden:
men vindt dat een privé-zaak
en verder niet.
Er is meer reclame voor het humanisme
op de radio
dan voor het katholieke geloof.
En we spreken er niet zo gemakkelijk over,
in onze samenleving zijn we geneigd
om ons geloof binnenskamers te houden,
“Iedereen mag geloven wat hij wil”,
zeggen we dan,
“Maar val mij er niet mee lastig”.
Tegelijkertijd zien we toch
dat iedere mens op een of andere wijze
bezig is met vragen als:
“Wie ben ik? Waar kom ik vandaan,
waar ga ik naar toe,
wat is de zin van mijn leven,
waarom besta ik?
Is alles toevallig
of zit er een hand, een wil, een hart,
een liefde
achter dit alles?”
En ergens voelt ieder toch wel
dat dit de centrale vraag van ons leven is.
In deze maatschappij leven wij allemaal,
in deze samenleving leven ook de priesters;
in een samenleving die niet erg
met God en kerk bezig lijkt te zijn,
is hun leven aan deze vragen,
aan God
toegewijd.
Een priester is iemand die ervoor gekozen heeft
om zijn leven in dienst te stellen
van het onzichtbare, van God;
niet te gaan voor rijkdom,
voor een relatie
of voor aardse zekerheid.
Een priester is iemand
die een groot geschenk heeft ontvangen:
de genade van zijn priesterschap .
“Men moet ons beschouwen
als helpers van Christus,
belast met het beheer
van Gods geheimen”,
zei Paulus vandaag
in de tweede lezing.
Een priester is een kwetsbare mens,
zoals wij allen,
hij is een mens met zonden en gebreken
en met gaven en talenten;
Hij kan een woord spreken
van verlossing, aanvaarding en troost,
een profetisch woord soms ook
en hij kan andere mensen raken en kwetsen,
ook dat zijn we ons de laatste jaren
maar al te goed bewust.
Een priester is niet beter dan iemand anders.
Maar met al zijn gewone kwetsbaarheid
wil hij zijn leven stellen
- en daartoe is hij geroepen, gewijd en gezonden -
in dienst van een onmetelijk geheim:
het wonder van Gods barmhartigheid,
Zijn liefde voor ieder van ons,
dat God naar ons toegekomen is in Jezus ,
dat Hij ons heeft willen bevrijden
uit de macht van het kwaad,
dat Hij ons wil vergeven
iedere keer opnieuw
en ons de genade wil geven
om weer een nieuw begin te maken,
dat God ons sterk wil maken
om goed te kunnen zijn.
Daarom is voor een priester
een van de mooiste sacramenten
het sacrament van de biecht,
waarin die priester
heel persoonlijk tot een mens
in naam van God mag zeggen:
“Ik ontsla je van je zonden”,
je bent vrij, begin opnieuw,
blijf niet hangen in het kwaad
dat je hebt gedaan.
Als priester, beste pastoor,
mag je prachtige dingen doen:
je bent een beheerder van Gods geheimen,
zoals de apostel Paulus zegt,
je mag aan mensen
de liefde en het licht
van Jezus Christus brengen.
En daarom zegt onze paus Franciscus
het volgende
- het zijn woorden die hij op allerlei manieren
telkens weer herhaalt :
Ik geef de voorkeur aan een Kerk die gebutst is,
gewond en smerig
omdat zij erop uit gegaan is
langs de straten
boven een Kerk die ziek is
door haar geslotenheid
en door het gemak zich vast te klampen
aan de eigen zekerheden. (...)
Als iets ons een heilige onrust moet geven
en op ons geweten moet wegen
dan is het dat zo velen van onze broeders en zusters
zonder de kracht, het licht en de troost
van de vriendschap met Jezus Christus leven,
zonder een geloofsgemeenschap die hen verwelkomt,
zonder een horizon van zin en leven. (Evangelii Gaudium)
Het evangelie van vandaag
geeft precies die boodschap weer,
die de priester mag doorgeven:
het geld - de mammon - is niet zo belangrijk,
dat zul je niet mee kunnen nemen
als het uur van het afscheid komt
en ook het voedsel en de kleding niet.
Laat dat dan ook niet
in het centrum van je leven staan,
laat dat dan ook niet
de focus van je aandacht en je verlangens zijn.
Houd je vast aan wat blijft
en leef in zekere zin onbezorgd
bij alle zorgen, pijn en verdriet
die je misschien hebt,
omdat er een Vader is
die voor je zorgt,
die je inderdaad geen kalme reis belooft
maar een behouden aankomst.
Van harte proficiat, pastoor,
met 12,5 jaar priesterschap.
God zegene je!
Blijf vol vuur,
ga erop uit,
verkondig en leef voor
die blijde Boodschap.
En u allen:
Blijf elkaar steunen
en bemoedigen in het geloof
en probeer ook iets van dat geloof en vertrouwen
met anderen te delen,
zoals de paus dat zo duidelijk vraagt. AMEN