Kardinaal Parolin bij H. Mis voor 750 jaar Amsterdam
'We hebben de kracht van de Geest gevoeld in het conclaaf'
Zondagochtend 25 mei heeft kardinaal Pietro Parolin, staatssecretaris van paus Leo XIV, de Eucharistie gevierd in de cokathedrale basiliek van Sint Nicolaas in Amsterdam. Na afloop was er een geanimeerde receptie, maar ook in de cokathedraal benaderden veel mensen de kardinaal. Hieronder de Nederlandse vertaling van de homilie van Zijne Eminentie kardinaal Parolin. (Foto's toegevoegd maandag 26 mei)
De Eucharistieviering is nog te zien op:
Eucharistieviering | NPO Start
Bij de Eucharistieviering was de burgemeester van Amsterdam, mw. Femke Halsema, evenals de voorzitter van de eerste kamer, prof. Jan Anthonie Bruijn, de staatssecretaris voor rechtsbescherming mr. Teun Struycken, de heer Ed Nijpels, verschillende ambassadeurs en kamerleden en vele andere gelovigen.
Bij de Eucharistieviering droeg de kardinaal het kazuifel met het wapen van Amsterdam en een prachtig uitbeelding van het mirakel van Amsterdam (zie foto's).
De receptie na de Eucharistieviering was druk en geanimeerd. Behalve de prominente gasten uit overheid, politiek en diplomatieke dienst, waren er de nieuw gedoopte jongeren. De foto's geven er een klein beetje een beeld van.
Goede bodem zijn voor de Geest
Homilie
Basiliek-Kathedraal S. Nicolaas, Amsterdam
25 mei 2025
“Als iemand mij liefheeft, zal hij mijn woord onderhouden; mijn Vader zal hem liefhebben en wij zullen tot hem komen en verblijf bij hem nemen”.
Excellentie Mgr. Hendriks, bisschop van Haarlem-Amsterdam,
broeders in het bisschopsambt en in het priesterschap,
hooggeachte autoriteiten,
dierbare gelovigen,
De woorden van Jezus die we zojuist hebben gehoord, verlichten deze zesde zondag van Pasen en leiden ons binnen in de diepte van het mysterie van Gods inwoning in onze zielen, die alleen kan worden verwezenlijkt als de gelovige het Woord van Christus koestert en onderhoudt.
Shema
1. Het Woord van God moet een centrale plaats innemen in ons leven, want geloof begint met luisteren: “Shema Israël”, “Luister, Israël” (Deut 6,4). Alleen zo kunnen we tot de gelovige belijdenis komen dat “de Heer, onze God, de enige Heer is”! Het luisteren naar het Woord van God moet in ons leven de absolute voorrang hebben, net als in het leven van de Kerk. Wij zijn immers allemaal zonen en dochters van dit Woord, dat ons heeft voortgebracht. Hoe meer het onderricht van Jezus ons hart doordringt en ons denken vormt, hoe meer zijn Aanwezigheid in ons levend wordt: “Het Woord is vlees geworden en heeft onder ons gewoond” (Joh. 1,14)! In wezen is de geloofsweg die wij als christenen geroepen zijn te gaan, geworteld in de biddende ontvankelijkheid voor het Woord van God.
Bodem
Denk aan de parabel van de zaaier, die een centraal punt vormt in de leer van Jezus (cf. Mc. 4,13-20). Met deze parabel wil Hij ons de centrale plaats van het Woord van God doen begrijpen, dat als zaad in overvloed door de zaaier wordt uitgestrooid en vrucht zal dragen in verhouding tot de ontvankelijkheid van de "bodem", die het hart en de geest van de mens symboliseert.
Woord van God
2. De Handelingen van de Apostelen, die we in deze paastijd lezen, beschrijven het leven van de eerste christelijke gemeenschappen en vertellen hoe het Woord van God, gepredikt door de apostelen na de verrijzenis van Jezus, heeft geleid tot het ontstaan en de groei van deze christelijke gemeenschappen. De apostelen besluiten zich hierop te concentreren: “Het is niet juist dat wij het woord van God veronachtzamen om ons met het bedienen van de tafels bezig te houden... Wij zullen ons wijden aan het gebed en de bediening van het Woord” (Hand. 6,2.4).
Een tegengestelde boodschap
Helaas, net als tijdens de prediking van de Heer Jezus, stellen de kinderen van de duisternis tegenover deze verkondiging van het Woord van de waarheid een tegengestelde boodschap, die verwarring zaait onder de gelovigen en twijfel en onduidelijkheid veroorzaakt, zoals we lezen in de eerste lezing van vandaag. Hoeveel “woorden die de gemoederen hebben verontrust” (Hand. 15,24) zijn er ook in onze tijd, niet zelden zelfs binnen onze kerkelijke gemeenschappen!
Ontwapenen
Tijdens een recente ontmoeting heeft de Heilige Vader Leo XIV de vertegenwoordigers van de media aangespoord om een einde te maken aan “de oorlog van woorden en beelden” en, in navolging van de oproep van paus Franciscus, herhaald dat we woorden moeten “ontwapenen” om bij te dragen aan de “ontwapening van de aarde” (Ontmoeting met de vertegenwoordigers van de media in Rome bijeen gekomen voor het conclaaf, 12 mei 2025).
De eeuwige verleiding
Broeders en zusters, hoezeer zouden wij moeten voelen hoe nodig het Evangelie is dat, als Woord van God, verwezenlijkt wat het verkondigt, want wanneer God spreekt, schept Hij! Maar ook Hij heeft ons geloof nodig, dat niet oppervlakkig mag zijn, maar moet voortkomen uit het diepst van ons hart, dat openstaat om het Woord van God in het dagelijks leven na te leven. Het is de eeuwige verleiding voor een gelovige om aan de oppervlakte te blijven, niet na te denken over de waarheid en de zin van het leven, zich niet te laten vormen door het Woord van leven dat in de Heilige Schrift is vervat, het te willen onderwerpen en manipuleren, zich niet daaraan aan te passen maar zich aan de wereld aan te passen.
“Bekeert u en gelooft in het evangelie” (Mc 1,15), de Heer Jezus vraagt van ons alléén bekering tot dit Woord, met de kinderlijke vertrouwensvolle overgave van het hart, want al het andere zal Hij zelf doen door de werking van de Heilige Geest in ons.
De kracht van de Geest
De apostolische leiders van de eerste christelijke gemeenschap hebben, zoals de Handelingen van de Apostelen ons getuigen, zo krachtig de werking en leiding van de Geest ervaren dat zij uitdrukkelijk hebben verklaard, zoals wij zojuist hebben gehoord: “de Heilige Geest en wij hebben besloten” (Hand. 15,28). We kunnen ons niet eens voorstellen hoe groot de veranderende kracht van de Geest is; we kunnen die echter wel enigszins ervaren als we, net als de apostelen, ons hart openstellen voor het Woord van de Heer en op Hem vertrouwen.
Het conclaaf
Ontelbare keren heeft Hij zich laten horen in de Kerk, in kleine en grote samenkomsten van gelovigen die in de naam van Jezus bijeen waren gekomen en die, net als de apostelen in het Cenakel in Jeruzalem, eensgezind met Maria om Zijn komst smeekten. Ook wij kardinalen hebben dit ervaren, toen we in conclaaf bijeen waren: deze zachte en lichte adem van de Geest die ons begeleidde bij de verkiezing van paus Leo XIV, op 8 mei jongstleden, dag van de smeekbede tot Onze-Lieve-Vrouw van Pompeï!
“De Helper, de Heilige Geest, die de Vader in mijn naam zal zenden, Hij zal u alles leren en u alles in herinnering brengen wat ik u heb gezegd”.
Niet blijven steken
We moeten echter erkennen dat, net als bij de eerste leerlingen, ook in onze gemeenschappen vaak moeite wordt gedaan om vertrouwd te raken met de Heilige Geest. Soms lijkt het alsof onze wegen van geloof niet tot het mysterie van Pinksteren leiden, maar onderweg blijven steken bij de dood en verrijzenis van Christus, alsof deze verlossende gebeurtenissen geen verband houden met de gave van de Helper, de Paracleet. Hoe vaak komen we niet op het hoogfeest van Pinksteren, misschien niet helemaal onvoorbereid, maar wel zonder die vurige verwachting die in het hart van de eerste christelijke gemeenschappen leefde; hoe vaak wordt Pinksteren, nadat we het liturgisch hebben gevierd, verder vergeten!
Zonder God?
Is dit niet een van de belangrijkste oorzaken waarom het christendom in niet weinig regio's van de wereld, te beginnen met ons geliefde Europa, aan belang inboet? Wij stellen namelijk met pijn vast dat, gelijk opgaand met de secularisatie, ook het verlies van het christelijke perspectief gestaag voortschrijdt in de samenleving, alsof de wereld, naarmate zij volwassener wordt, zonder God en het evangelie kan. We zien dit bijna 'plastisch' in de sluiting van zoveel kerken, die ooit vol gelovigen waren en nu bijna verlaten zijn.
Gebed om de gave
Toch moeten we ook vandaag de dag bekennen dat 'de arm van de Heer niet is verkort' (Num 11,23), dat de Geest van God zijn macht om in de geschiedenis en in het leven van de mensen in te grijpen niet heeft verloren; maar we moeten erkennen dat het in onze kerken moeite kost om 'biddende gemeenschappen' te vormen die juist in de belijdenis van de naam van Jezus en in het gebed om de gave van de heilige Geest te ontvangen, hun reden van bestaan vinden.
Nieuwe geboorte
3. Het boek van de Apocalyps dat we in deze paastijd lezen, helpt ons de betekenis van de tijd waarin we leven te interpreteren met een spirituele blik, gericht, zoals de tweede lezing ons openbaart, op het geofferde en verrezen Lam, dat als een lamp verlicht: “Hij is het die ons heeft bevrijd uit de macht van de duisternis en ons heeft overgebracht naar het koninkrijk van zijn geliefde Zoon” (Kol. 1, 13). Dit is de nieuwe geboorte (cf. Joh. 6, 63) die de Heilige Geest in ons bewerkt telkens wanneer we ons openstellen voor zijn Woord, dat vlees en bloed wordt in elke eucharistieviering.
Het grote sacrament
Deze werkelijke tegenwoordigheid van Christus in de Eucharistie wil ons veroveren om ons tot de zijnen te maken, ons aan Hem gelijkvormig te maken. Hij wil in ons werken, het is zijn Hart dat in het onze wil kloppen, om zich vervolgens, als het ware, ad extra te schenken. Wij zijn namelijk geroepen om de Heer aan anderen te geven en niet onszelf, zoals paus Leo XIV ons in zijn eerste preek heeft herinnerd: “Verdwijnen opdat Christus blijft, zich klein maken opdat Hij gekend en verheerlijkt wordt (cf. Joh. 3,30), zich volledig geven opdat niemand de kans ontgaat Hem te kennen en lief te hebben” (Preek van 9 mei 2025).
Ook vandaag, in deze heilige tempel, vieren we de Eucharistie, “het grote sacrament”, als een daad van aanbidding en deelname aan het leven van Jezus. Ik voel me bevoorrecht om dit samen met u te vieren, allen verenigd met de nieuwe Herder van de universele Kerk, en ik breng u zijn apostolische zegen.
Het jubileum van de stad
De gelegenheid van het jubileum van 750 jaar sinds de stichting van de stad Amsterdam en de verheffing van deze basiliek tot co-kathedraal nodigt ons uit om een bijzonder dankgebed tot de hemel te richten. Niet iedereen weet dat het juist een eucharistisch wonder was, dat in 1345 in Amsterdam plaatsvond, dat in hoge mate heeft bijgedragen aan de opkomst van de stad!
De maagd Maria
Staat u mij toe om af te sluiten met een gedachte aan de Maagd Maria. Zij had geen enkele hiërarchische rol in de gemeenschap van Jeruzalem en later in die van Efeze, maar zij straalde en straalt nog steeds de aanwezigheid van Christus uit over de hele Kerk, dankzij haar onlosmakelijke verbondenheid met haar Zoon en het verlossingswerk dat Hij heeft volbracht. Ik wil haar samen met u aanroepen met een titel die het belang van luisteren goed uitdrukt, namelijk “Maagd van de Stilte”. Wij kunnen van haar, van haar onuitsprekelijke nederigheid, leren om stil te zijn over onszelf, stil te zijn in ons oordeel over anderen en vooral stil te zijn voor de Heer, opdat Hij tot ons spreekt. Met vertrouwen wenden wij ons tot haar, in een geest van vertrouwensvolle overgave, om de intenties van de Heilige Vader, van deze mooie lokale Kerk en van ieder van ons in haar Hart te leggen, opdat ook in dit edele Nederland steeds meer de verlossende kracht van Jezus voor alle schepselen zichtbaar wordt, tot lof en eer van de Vader, in de Heilige Geest.
Amen.
