Geweldloosheid: vredesboodschap van paus Franciscus

Met frisse moed maar weer opnieuw beginnen...

Op nieuw­jaars­dag heb ik om tien uur de Eucha­ris­tie gevierd in de ka­the­drale basiliek van Sint Bavo en daarna om 12.00 uur in Casa Carmeli in Vo­ge­len­zang voor de zusters, bewoners van het zorgho­tel, vrien­den en gasten. Er waren ook bij­zon­dere intenties. En na­tuur­lijk ston­den we stil bij de bij­zon­dere bood­schap van paus Fran­cis­cus voor Wereld­vre­des­dag.

In Casa Carmeli hebben we bij­zon­der gebe­den voor de slacht­of­fers van de nieuwe aan­slag in Istanbul (Con­stan­ti­no­pel) en voor hen mede de Mis opgedragen. Opnieuw zijn on­schul­dige mensen slacht­of­fer gewor­den van haat en geweld en dat nog wel op een wereld­vre­des­dag waarop de paus in zijn bood­schap oproept tot geweldloos­heid (zie onder in de homilie).

In de ka­the­draal werd gebe­den voor mgr. Jan Valkes­tijn die op kerst­mis in het zie­ken­huis is opgeno­men en daar nog verblijft. Vele duizen­den mensen hebben de ka­the­draal bezocht rond de kerst­da­gen. Tijdens de Mis werd bekend gemaakt dat de kerst­col­lec­tes € 11.000 had­den opgebracht naast € 4.000 voor de collecte voor de res­tau­ra­tie. Dat is na­tuur­lijk niet iedere week zo en de ka­the­draal heeft deze bijdragen hard nodig. Er was ook een tegen­val­ler in de kerstweek omdat een dief in de nacht koperen lei­dingen van de ka­the­draal heeft gestolen. Intussen wordt aan nog betere beveili­ging gewerkt. Jammer dat zoiets nodig is.

HOMILIE

Onein­dig vaak opnieuw beginnen

Ja, we zijn een nieuw jaar be­gon­nen
en hebben ons vast ook wel goede voor­ne­mens gemaakt.
Na­tuur­lijk hoop ik dat die stand hou­den,
maar vaak moeten we con­sta­te­ren
dat de zaken die we eigen­lijk
anders en beter zou­den willen doen,
vaak erg in ons, in de persoon die we zijn
en in het leven dat we lei­den,
ingebakken zitten.
Dat betekent
dat we er niet voor terug moeten schrikken
keer op keer met frisse moed
opnieuw te beginnen:
iedere dag kan een dag zijn
waarop we een nieuw begin maken,
die ene persoon een nieuwe kans geven,
het toch weer proberen,
ons­zelf en ons leven opnieuw
op de rails zetten.
Zoals de Heer ons oproept
om zeven­tig maal zevenmaal te ver­ge­ven
en Hij dus ook ons tal­loze malen vergeeft,
zo moeten wij onein­dig vaak
opnieuw beginnen,
de goede draad oppakken.
Laten we altijd
in een nieuw begin blijven geloven!
In die geest wens ik U allen van harte
een zalig en gezegend nieuw­jaar.

Verwon­de­ren en bewon­de­ren

Wat we op deze nieuw­jaars­dag
uit het evan­ge­lie
mee zou­den kunnen nemen
is een soort con­tem­pla­tieve blik en hou­ding:
Maria bewaarde alle woor­den in haar hart
en overwoog ze bij zich­zelf.
En allen die hoor­den ver­tellen
wat de her­ders had­den mee­ge­maakt,
ston­den ver­won­derd.
Die twee zaken:
je zelf ver­won­deren en blijven ver­won­deren
en het stil staan bij de dingen en gebeur­te­nissen
en die over­we­gen,
zijn beide heel be­lang­rijk;
mensen van nu
zijn die vaak bijna vergeten.
Verwon­de­ren en over­we­gen
zijn twee be­lang­rijke werkwoor­den,
juist omdat ze zo weinig ‘doenerig’,
zo ‘passief’ zijn
en niet op­per­vlak­kig.

Haast en haast

Wij mensen van nu zijn vaak druk
en geneigd om gehaast aan de dingen voorbij te lopen.
Het meeste moet snel.
Een brief moest vroe­ger
binnen een maand beant­woord zijn,
op ons berichtje ver­wach­ten we dat ant­woord nu
toch wel dezelfde dag.
Maar er is haast en haast.
De her­ders in het evan­ge­lie hebben haast
om naar Beth­le­hem te gaan
en Maria had haast gehad
toen de engel haar de bood­schap bracht
dat zij moe­der zou wor­den
en hoorde dat ook Elizabeth een kleine kreeg.
Met spoed reisde Maria toen naar het bergland,
naar de stad waar Elizabeth woonde.
Dat is een haast die komt uit het hart,
uit het geloof en de liefde.
Maar onze haast is vaak wat meer
dat we het druk hebben,
op tijd klaar willen zijn,
voldoende af willen krijgen.
Door die haast vliegen we over de dingen heen,
we slaan min­der acht
op de gevoelens van andere mensen,
raken sneller geïrri­teerd
en leven min­der op diepte.

Luister en kijk

Max Verstappen is gefocused op de finish,
niet op wat zich langs de weg bevindt,
maar leven is ook om je heen kijken
en naar boven.
Soms merken we
als de ver­bon­den­heid met God in ons leven
min­der aanwe­zig ‘voelt’
dat we de stem van andere mensen
min­der goed verstaan.
Het gaat om aan­dacht.
De heilige Bene­dic­tus
begon zijn Ordes­regel voor Bene­dic­tijnen
met het woord: “Luister”
“Obsculta, fili mi”.
Dat is mis­schien wel het eerste
dat ik U zou willen toewensen
aan het begin van dit nieuwe jaar,
meer nog dan rijkdom, voorspoed
of zelfs ge­zond­heid:
Luister!
Hoor en proef
de diepte en bete­ke­nis der dingen,
denk en spreek en leef
in een ver­bon­den­heid met God
en ver­won­der en bewon­der,
overweeg het in uw hart.

Maria

We staan vandaag ook stil
bij Maria, de Moeder van God.
Deze dag is haar feest,
het feest van de Moeder van God
dat waar­schijn­lijk het oudste
van alle Maria-feesten is.
Op Maria’s voor­spraak wil ik dus
vandaag veel zegen vragen
voor ons allemaal
voor onze dier­ba­ren,
de wereld en deze ka­the­draal
opdat wij
net als die Moeder van allen die geloven,
trouw onze gelo­vi­ge weg mogen gaan.

Besnij­denis

Ver­vol­gens is deze dag ook de dag
waarop we de besnij­denis
van het pas­ge­bo­ren kind gedenken.
Na acht dagen werd het Kind besne­den
volgens de Joodse wet,
zoals alle Joodse jongetjes.
Ook dat is niet zon­der belang of bete­ke­nis.
Bij dat gebeuren ont­ving Jezus Zijn naam:
“God redt” betekent die.
En die besnij­denis liet zien
dat Jezus heel een­vou­dig kwam,
“geboren onder de wet” (2e lezing)
in een kribbe,
als Joodse jongen:
Hij kwam ons leven ten volle delen,
werd een gewone mens-van-Zijn-tijd,
in Hem kreeg God een gezicht
door Zijn mond sprak God mensenwoor­den:
een gewoon leven,
gegeven
om ons vrij te maken
en ons te maken
tot zonen en dochters van God.

Wereld­vre­des­dag

Behalve dat Hij won­de­ren deed,
had dit leven van Jezus nog een bij­zon­der aspect:
Jezus gebruikte geen geweld.
Hij leerde ons mensen
onze vijan­den lief te hebben,
de andere wang toe te keren
en kwaad niet met kwaad te be­ant­woor­den.
Zelf is Jezus een geweld­loze weg gegaan
tot het einde toe, tot de dood aan het kruis,
die de weg werd waarlangs Hij
ons vrede bracht.
Paus Fran­cis­cus vraagt vandaag onze aan­dacht
voor dit be­lang­rijk aspect.
Want deze eerste dag van het nieuwe jaar
is het ook Wereld­vre­des­dag.

Oorlog is niet heilig!

Sinds 1967 geeft de paus jaar­lijks
bij deze dag een vredes-bood­schap
Dat is dit jaar dus
voor de vijf­tigste keer
en deze bood­schap gaat dit jaar
over geweldloos­heid
in het voetspoor van Jezus.
“Alleen vrede is heilig,
oorlog niet”, schrijft de paus,
“Geweld profaneert de naam van God”.
Hij noemt met ere de politici en diplomaten
die zich geweldloos voor vrede hebben ingezet,
en de namen van andere mensen
zoals Moeder Teresa en Martin Luther King.
Ook de katho­lie­ke kerk is zeer regel­ma­tig
in vredes­pro­ces­sen betrokken geweest.
Maar het begint eigen­lijk heel in het klein,
in de ge­zin­nen, onder mensen
door kleine gebaren en daden
kunnen we ver­zoe­ning zoeken,
op een­heid gericht zijn
en bouwen aan vrede.

Wens

Van harte hoop en bid ik
dat dit voor ons allen
een goed en gezegend nieuw jaar mag zijn.
AMEN