Arsacal
button
button
button
button


H. Mis en gedenkwoord pater Haye van der Meer

Opening studiedag Sint Bonifatiusinstituut

Nieuws - gepubliceerd: zaterdag, 9 januari 2021 - 1181 woorden
Het schilderij dat van hem is gemaakt bij afscheid als rector van Rolduc
Het schilderij dat van hem is gemaakt bij afscheid als rector van Rolduc
In Amsterdam
In Amsterdam

Pater Haye Van der Meer s.j. die op dins­dag 5 januari in Nijmegen is overle­den, belichaamde de ge­schie­de­nis van de katho­lie­ke kerk in Neder­land van de laatste zes­tig jaar. Zijn uit­vaart is nu alleen voor huis­ge­no­ten en familie, van­wege de lock down waarin we verkeren. Aan het begin van de (on line) studie­dag van het Sint Boni­fa­tius-instituut was er echter een heilige Mis in de Haar­lemse Ka­the­draal voor de over­le­de­ne, waarin hij werd her­dacht.

Kerkge­schie­de­nis

Pater Van der Meer belichaamt de recentste Neder­landse kerkge­schie­de­nis in al zijn facetten: hij stu­deerde bij Karl Rahner en schreef een proef­schrift bij hem over het pries­ter­schap van de vrouw (1960), waarin hij die moge­lijk­heid zeker niet uitsloot. Later heeft hij herhaalde malen afstand geno­men van die visie, wanneer die thesis in mijn semi­na­rie­tijd ter sprake kwam. Een "retractatio" noemde hij die ver­an­de­ring van inzicht. Pater Van der Meer schaarde zich volle­dig achter de ver­kla­ringen over dit thema van paus Johannes Paulus II.

Oplei­dingen

Hij heeft als docent nog net de "oude situatie" van semi­na­ries voor ieder bisdom, orde en con­gre­ga­tie mee­ge­maakt en doceerde ethica aan het Berchmanianum in Nijmegen. Toen de oplei­dingen ge­con­cen­treerd wer­den in een aantal hoge­scho­len, verhuisde hij met de Jezuïeten in oplei­ding mee naar Am­ster­dam waar hij rector van de oplei­ding werd.

In Am­ster­dam, in de ‘wilde’ jaren

Op een foto in het boek ‘De kerk gaat uit’ is hij bij­voor­beeld te zien tij­dens een college aan de KThA met naast zich de later uitgetre­den stu­den­tenpastor Jos Vrij­burg. Pater Van der Meer stond daar mid­den in het gewoel rond stu­den­tenekklesia en uittre­dende Jezuïeten en nam bovendien deel aan het Pas­to­raal Concilie in Noordwijkerhout, dat gelei­de­lijk steeds scherper in con­fron­ta­tie kwam met de Paus. Tege­lijk wer­den de tekenen van seculari­sa­tie steeds dui­de­lijker. Deze ont­wik­ke­lingen hebben er toe bij­ge­dragen dat pater Van der Meer zag dat het zo niet ver­der kon.

Rolduc

Na de benoe­ming van mgr. J. Gijsen in Roermond, werd hij daar bis­schop­pe­lijk vica­ris, lid van het ka­the­draal kapit­tel en rector van het semi­na­rie Rolduc, dat - na een jaar als convict - in 1974 van start ging. Dat semi­na­rie groeide uit met op een gegeven moment zo'n hon­derd se­mi­na­risten. Daar­naast was hij tien­tal­len lid van de Bis­schop­pe­lijke Beheers Kom­mis­sie (BBK), die de ver­ga­derngen van de Bis­schop­pen­con­fe­ren­tie voor­be­reidde.

Officiaal en admini­strator

In 1988 werd hij officiaal in het bisdom Roermond (hoofd van de ker­ke­lijke recht­bank) na een studie in Rome te hebben gedaan. Na het vertrek van bis­schop mgr. J. Gijsen werd hij een jaar lang de admini­strator (tij­de­lijk be­stuur­der) van het bisdom Roermond. Tot 2017 bleef hij be­schik­baar voor werk aan het offi­cia­laat en voor kerk­rechte­lijke adviezen aan de bis­schop. En hij is blijven doceren, ook aan ons Sint Boni­fa­tius­in­sti­tuut, wat hij met veel plezier deed, al moest hij daarvoor ook op zijn hoge leef­tijd grote afstan­den afleggen. Ook de stu­den­ten waren er gelukkig mee!

Eind 2017 verhuisde pater Van der Meer naar het Jezuïetenhuis Aqua Viva in Nijmegen, waar hij dus op 5 januari is overle­den.

Tijdens de Eucha­ris­tie­vie­ring heb ik hem op de volgende wijze her­dacht:

Talenten vrucht­baar gemaakt...

Een woord bij het over­lij­den van pater Haye van der Meer s.j. (1926-2021)

Voor deze heilige Eucha­ris­tie
waarin we pater Haye van der Meer gedenken
en hem aan zijn Schepper aanbevelen,
heb ik uit de li­tur­gie voor de over­le­de­nen
het evan­ge­lie van de Emmaüs­gan­gers gekozen.

Emmaüs

We zien de verrezen Heer
hier met twee van Zijn leer­lin­gen mee­gaan,
met hen spreken
en hen uit­ge­breid on­der­richten.
Dat on­der­richt van de Heer
met vuur en over­tui­gings­kracht gebracht
zette het hart van de leer­lin­gen
in vuur en vlam.
Zo kwamen ze aan bij het dorp
waarheen ze op weg waren
en daar brak Hij voor hen het brood,
beeld van de Eucha­ris­tie.

Hiermee wordt in feite
de kern van de zen­ding van de Kerk
tot uiting gebracht:
die ge­meen­schap van gedoopten
die de kerk is,
heeft tot doel
het evan­ge­lie te ver­kon­di­gen en te leven
en de Eucha­ris­tie te vieren,
tot Zijn- Jezus'- ge­dach­te­nis.
Daarin ligt de kern van ons christen-zijn,
het wezen van ons katho­liek-zijn.

Andere Christus

In wat we de Heer zien doen
in het evan­ge­lie van de Emmaüs­gan­gers
ligt op een heel bij­zon­dere manier
de pries­ter­lijke zen­ding
van pater Haye van der Meer.
Een pries­ter is op een heel eigen wijze
ge­roe­pen om een “andere Christus” te zijn,
zozeer dat hij op het hoogte­punt
van Zijn pries­ter­lijke exis­tentie,
bij het uit­spre­ken van de consecratie-woor­den,
zal zeggen: “Dit is mijn lichaam,
dit is mijn bloed”.
De pries­ter leent zijn mond en zijn woor­den
aan Jezus Christus zelf,
want het is de Heer zelf die
- door de pries­ter -
brood en wijn
tot Zijn Lichaam en Bloed maakt.

In gesprek

In het verhaal van de Emmaüs­gan­gers
komt Jezus bovendien naar voren
als iemand die in gesprek gaat.
Dat gesprek wat de Heer aangaat,
is de eerste fase
en langs de ver­kon­di­ging van het Woord van God
zal die uitmon­den in het hoogte­punt:
de vie­ring van de Eucha­ris­tie.

Be­ge­lei­ding, vor­ming, gesprek, onder­wijs

Zo was het leven van pater Van der Meer.
Zijn leven lang bijna
heeft hij mensen begeleid,
in Nijmegen en Am­ster­dam eerst
bij de jonge Jezuïeten,
in Rolduc daarna
bij de se­mi­na­risten,
in het Theo­lo­gisch Instituut van Rolduc
en bij het Sint Boni­fa­tius-instituut
op de Tilten­berg.
Als je in het semi­na­rie
bij pater Van der Meer ging zitten,
kon je rekenen
op inte­res­sante gesprekken,
omdat hij over allerlei thema’s
wel iets te mel­den had.
Hij aarzelde nooit
om in gesprek te gaan.
Dat heeft hij ook
in allerlei moei­lijke situaties gedaan,
in de wilde zesti­ger jaren in Am­ster­dam
en op het pas­to­raal concilie in Noordwijkerhout.

Man van de Kerk

Zijn leven lang is hij docent geweest;
er zijn nu nog stu­den­ten
op het Sint Boni­fa­tius-instituut
die hem als docent hebben mee­ge­maakt
Dat kon hij goed en in­spi­re­rend.
Hij was een man van de Kerk,
hij was trouw aan de paus
en de uni­ver­se­le kerk.
Grote voldoe­ning gaf hem
dat paus Paulus VI
het nieuw be­gon­nen semi­na­rie Rolduc ont­ving
en het toewenste
dat het vruchten zou mogen dragen
voor het hele land.
En dat is inder­daad uit­ge­ko­men.

Li­tur­gie en Latijn

Pater Van der Meer was een pries­ter
met zorg voor de li­tur­gie
en liefde voor het Latijn.
Dat heeft hij ons als se­mi­na­risten
des­tijds altijd voor geleefd.
Zater­dag­och­tend,
als er geen gemeen­schap­pe­lijke Mis was
in het semi­na­rie,
celebreerde hij een Latijnse Mis
in de crypte van de Rolducse abdij­kerk.

Zo was pater Van der Meer
precies zoals de Heer
met die onwetende leer­lin­gen
op weg naar Emmaüs,
altijd bezig mensen te vormen
door in gesprek te gaan,
door zijn on­der­richt
en door de vie­ring van de Eucha­ris­tie.

Canoniek recht

Hij was al boven de zes­tig
toen hij nog een studie canoniek recht deed
om officiaal van de ker­ke­lijke recht­bank te wor­den.
Pas op hoge leef­tijd
kwam hij na een leven van besturen en doceren
terecht in de pas­to­rale zorg
doordat hij ging assis­te­ren in Konings­bosch
en omge­ving
en dat gaf hem grote vreugde.

In vrede...

Vandaag willen we de Heer danken
voor de talenten die pater Van der Meer
zijn ge­schon­ken
en voor de wijze waarop hij die
vrucht­baar heeft kunnen maken
voor de vor­ming
van zo velen.
Mogen hij nu rusten in vrede
en het einddoel van zijn pelgrims­tocht
hebben bereikt:
het huis van de Vader.

Terug