Arsacal
button
button
button
button


Aanstellingen tot lector en acoliet open voor vrouwen

Motu Proprio 'Spiritus Domini' van paus Franciscus

Nieuws - gepubliceerd: maandag, 11 januari 2021 - 598 woorden

Paus Fran­cis­cus heeft op 11 januari bekend gemaakt dat de aan­stel­lingen tot lector en acoliet, diensten in de Kerk die op grond van het doopsel en vormsel wordt verricht, geopend zullen wor­den voor vrouwen. Daartoe wordt canon 230 par. 1 van het ker­ke­lijk wet­boek ge­wij­zigd en wordt de li­tur­gie van de aan­stel­lingen aan­ge­past.

Ach­ter­grond

De aan­stel­lingen tot lector en acoliet zijn in het Motu Proprio Ministeria Quae­dam (1972) van H. paus Paulus VI inge­steld om dui­de­lijker aan te geven dat de taken van lector en acoliet wor­den uit­geoe­fend op grond van doopsel en vormsel, over­een­koms­tig de inzet van het tweede Vati­caans concilie om de deelname van christen­ge­lo­vigen leken aan de zen­ding van de kerk dui­de­lijker in het licht te plaatsen. Daar­mee wer­den de lagere wij­dingen ge­wij­zigd en terug­ge­bracht in aantal, al kunnen bis­schop­pen­con­fe­ren­ties nog altijd besluiten meer aan­stel­lingen in te voeren, na goed­keu­ring van de Heilige Stoel. De lagere wij­dingen wor­den nog wel toege­diend binnen ge­meen­schappen die de bui­ten­ge­wone vorm van de Romeinse ritus volgen en in Oosterse kerken, maar de Kerk heeft steeds het bewust­zijn gehad dat deze lagere wij­dingen een ker­ke­lijke in­stel­ling (sacra­mentale) waren en dus door de Kerk kon­den wor­den aan­ge­past aan de (missio­naire) eisen van de tijd.

Wijdingen?

Paus Fran­cis­cus wijst erop dat de aan­stel­lingen inge­steld zijn door de Kerk en wor­den uit­geoe­fend op basis van het alge­meen pries­ter­schap van de gelo­vi­gen. Zij zijn geen deelname aan het wij­dings­sa­cra­ment, wat voor de diaken-, pries­ter- en bis­schops­wij­ding wél geldt. Dat on­der­scheid is dui­de­lijker geaccen­tu­eerd door (sinds 1972) niet lan­ger te spreken van (lagere) wij­dingen maar van aan­stel­lingen en doordat het tweede Vati­caans concilie heeft verklaard dat de diaken­wij­ding en de bis­schops­wij­ding sacra­menteel zijn, dus een deelname aan het wij­dings­sa­cra­ment verlenen. De ope­ning van de aan­stel­lingen voor vrouwen kan dus niet wor­den gezien als een eerste stap naar vrouwe­lijke diakens en pries­ters. In de wij­dingen speelt de sacra­men­tele repre­sen­ta­tie door de gewijde be­die­naar van Christus als bruidegom van diens bruid de Kerk een be­lang­rijke rol.

Traditie

Toch was de traditie van lagere wij­dingen, in aantal en soort lokaal vaak ver­schil­lend, al bekend bij de kerk­va­ders van de derde eeuw (vgl. bijv. H. Cyprianus van Carthago). Dat zal ook de reden zijn dat het lang heeft geduurd voordat dit voorbehoud aan mannen is los­ge­la­ten. Al in de Synode over de Leek onder H. paus Johannes Paulus II was over dit thema ge­spro­ken en in de Exhor­ta­tie Christifideles Laici vin­den we al een zinspeling op een wijzi­ging (Christifideles laici, n. 23, einde. Paus Fran­cis­cus wijst er in de brief aan de prefect van de Con­gre­ga­tie voor de Ge­loofs­leer op dat in de synode van 2008 dit thema opnieuw was be­spro­ken en de toela­ting van vrouwen was gevraagd.

Wijzi­gingsbesluiten

Nu heeft de wijzi­ging dus plaats­ge­von­den in een Motu Proprio Spiritus Domini van paus Fran­cis­cus en toe­ge­licht in een brief van de paus, beide teksten van 10 januari, feest van de Doop van de Heer, aan de prefect van de Con­gre­ga­tie van de Ge­loofs­leer.

De aan­stel­lingen wor­den te­gen­woor­dig in ons land ge­woon­lijk vooral aan de wij­dings­kan­di­da­ten gegeven, maar de bis­schop­pen­con­fe­ren­tie kan hier een eigen gemeen­schap­pe­lijke toepas­sing voor vaststellen. De aan­stel­lingen kunnen volgens een besluit van de Neder­landse bis­schop­pen­con­fe­ren­tie vooral wor­den gegeven aan lei­ders van acolieten- en lectoren­col­leges. Het was dus nooit zo dat ie­der­een die lector was of de Mis diende of de heilige communie uitreikte, ook een aan­stel­ling tot lector of acoliet kreeg.

Verder is het wachten nog op de wijzi­ging van de Li­tur­gische teksten van de aan­stel­lingen. Het is aan de bis­schop­pen­con­fe­ren­tie om de criteria vast te stellen voor de onder­schei­ding van kan­di­da­ten voor de aan­stel­lingen en de voor­be­rei­ding die daaraan vooraf moet gaan.

Terug