Ziekte als straf? Hoe gaat Jezus daar mee om?

Bezoek aan de Vredeskerk in Amsterdam

Zondag 14 februari was ik in de Vredes­kerk in Am­ster­dam voor de Eucha­ris­tievierng en om na de Mis eventuele vragen te be­ant­woor­den nu de in 2019 ont­slagen pastoor Pierre Valke­ring afgelopen vrij­dag uit­ein­delijk onder rech­ter­lijke dwang en onder protest de ambtswo­ning heeft verlaten.

Hoe jammer...

In de Eucha­ris­tie­vie­ring hebben we speciaal voor de voor­ma­lige pastoor om zegen gebe­den en aan het eind van de vie­ring heb ik nog eens herhaald hoe jammer en treurig ik dit alles vind. Ik hoop dat de pa­ro­chie nu de kans krijgt de vrede te hervin­den en een nieuw hoofd­stuk zal kunnen beginnen met de nieuwe pastoor.

Gelegen­heid tot vragen

De kerk was vol op Corona-capaci­teit (der­tig mensen buiten be­die­naars en assis­tenten). Aan het einde van de Eucha­ris­tie­vie­ring waren er ver­schil­lende mensen die vragen stel­den en verdui­de­lij­kingen vroegen, steeds op een respect­volle en open wijze. In die geest sprak ik ook met enkele vrij­wil­li­gers.

Ont­moe­ting met kerk­bestuur

Met het kerk­bestuur had ik daarna nog een apart gesprek. De leden van dit bestuur hebben deze situatie ook maar over zich heen gekregen. Zij hebben steeds ge­pro­beerd zo veel moge­lijk de vrede en de een­heid te bewaren, maar toen de ontrui­ming dich­ter­bij kwam was hun positie ook moei­lijker en was er meer kri­tiek. Daarom was het voor hen ook een nare tijd.

Van harte hoop ik dat de Vredes­kerk zijn naam nu weer ten volle mag kunnen gaan beleven!

Homilie

HOE GAAT JEZUS DAAR MEE OM?

evan­ge­lie­le­zing: Mc. 1, 40-45

Isolatie

Velen van ons
maken in deze Corona-tijd mee
hoe las­tig het is om geïso­leerd te zijn
en niet op een normale manier
met andere mensen om te kunnen gaan.
Dat geldt voor veel ouderen,
maar juist in deze dagen
horen we ook
hoeveel jon­ge­ren daar­on­der te lij­den hebben;
veel jon­ge­ren hebben bij­voor­beeld last
van depressieve klachten.
Het is goed dat we aan hen denken,
ook in ons gebed.

De steun van het geloof

Tege­lijk hoor ik juist in deze tijd
dat mensen steun hebben van hun geloof,
blij zijn als ze even een kerk binnen kunnen lopen
om een kaarsje op te steken
en even te bid­den;
en dat ze blij zijn met de dage­lijkse vie­rin­gen
hier in de kerk
of die wor­den uitgezon­den
bij­voor­beeld door onze ka­the­draal.

Onrein!

In de tijd van Jezus
waren er de nodige mensen
die aan een huidziekte leden,
in het evan­ge­lie meestal melaats­heid genoemd,
maar het ging waar­schijn­lijk ook
om andere huidziekten.

Die kon­den na­tuur­lijk besmette­lijk zijn
en die mensen wer­den “onrein” genoemd;
ze moesten ver­blij­ven
ver van de bewoonde wereld
en als zij ergens kwamen
moesten ze luid roepend
hun komst aankon­digen,
zodat ie­der­een zich uit de voeten kon maken.

Hij loopt niet weg

Maar Jezus doet dat niet.
Hij loopt niet weg als die melaatse
voor Hem op de knieën valt.
Integen­deel, Hij strekt Zijn hand uit,
raakt die melaatse aan
en zegt: “Ik wil, word rein”.
Jezus blijft hem in zijn ziekte nabij.

Een wens

Van harte hoop en bid ik
dat de mensen van onze tijd
de vreugde van het geloof mogen ervaren
en dat we allemaal
de nabij­heid van de Heer mogen ervaren,
als we alleen zijn of het moei­lijk hebben.
God is bij je!
Als ik mijn moe­der in het ver­pleeg­huis bezoek,
zegt ze dikwijls
dat ze door haar geloof
tot nu toe goed door deze tijd heen komt
en ze voegt er dan altijd aan toe:
“Ik zou dat alle mensen gunnen,
die steun en de kracht van het geloof”.
Ik sluit me na­tuur­lijk heel graag
bij die wens van mijn moe­der aan.

Ziekte en zonde

Dat alleen staan en geïso­leerd zijn
is één gevolg van de melaats­heid,
dat we allemaal wel kunnen herkennen
als iets naars en akeligs;
een ander aspect is
dat van de zonde.
Die erns­tige ziekte
werd door mensen in die tijd gezien
als onrein­heid in gees­te­lij­ke zin,
als een soort straf voor de zonde
en de ziekte werd gezien
als een werk van de boze
die invloed had gekregen
in het leven van die persoon.

Hoe gaat Jezus daar mee om?

Als Jezus voor die melaatse staat,
staat er dat Hij hem aanraakt
“door medelij­den bewogen”,
dat zal zeker Zijn hou­ding zijn geweest
tegen­over die arme melaatse man;
maar in nogal wat oude hand­schriften
van deze evan­ge­lie­tekst
staat iets heel anders,
name­lijk dat Jezus “vertoornd” was,
dat Hij dus kwaad was,
toen Hij zijn hand uitstak naar die melaatse.
Maar waarom zou Jezus kwaad kunnen zijn
op die arme melaatse man?
Na­tuur­lijk is Hij niet kwaad op die arme man.
Die toorn of kwaad­heid
zou­den dan
de macht van het kwaad betreffen
die daar werk­zaam was,
het kwaad dat die arme man getroffen had.
Jezus is boos om de macht van het kwaad.

Hij is groter...

Jezus neemt niet de opvat­ting over,
dat zo’n zieke mens “onrein” is, integen­deel:
Hij gaat juist naar hem toe
en raakt hem aan
maar hij maakt in zekere zin gebruik
van dat gegeven
dat mensen ziekte koppel­den
aan zonde en kwaad,
door via de gene­zing van die persoon
te laten zien dat Hij macht heeft
over het kwaad en de zonde,
dat Hij alle onrein­heid uit kan bannen,
dat Hij groter is dan elke onge­rech­tig­heid:
”Ik wil, word rein”.

Inner­lijke gene­zing

Dit evan­ge­lie is dus ook een uit­no­di­ging
om in ver­trouwen
met de butsen en de won­den
die in de loop van ons leven zijn ontstaan,
naar Jezus toe te gaan,
ons door Hem te laten genezen,
niet zozeer in licha­me­lijke zin,
maar vooral in gees­te­lij­ke zin:
“Heer, als U wilt, kunt U me reinigen”.

Waar zit je mee,
wat houdt je vast,
is er een kwaad dat je in de greep houdt?
Zeg bij wrok, haat of fouten die je hebt gemaakt,
bij alles wat je ziel vergif­tigt:
“Heer, als U wilt, kunt U me reinigen”.

Hij nam het over

Aan het einde van het evan­ge­lie
kan Jezus niet meer in de stad komen
en moet hij op eenzame plaatsen ver­blij­ven,
omdat die melaatse
overal zijn verhaal gaat ver­tellen.
Waarom kon Jezus niet meer in de stad komen?
Mis­schien omdat alle melaatsen
nu naar Hem toe wilde komen
en de stad binnen zou­den gaan
waar ze niet mochten komen.
Maar de diepere zin hier­van is
dat Jezus
de een­zaam­heid en het isole­ment
van die melaatse man
had over­ge­no­men.
Die man kon weer onder de mensen komen,
Jezus was nu tot isolatie ver­oor­deeld.

Het laat ons zien wat we zo vaak belij­den:
Hij heeft onze zon­den op zich geno­men,
hij is het lam Gods
dat de zon­den weg draagt.
Hij maakt zich­zelf dus tot zondebok,
op Hem wordt de schuld gela­den,
omdat Hij ons zozeer liefheeft
en niet wil dat iemand verloren gaat.

Zie Hem naast je staan
lij­dend, met de doornen­kroon,
vol liefde voor jou, voor U, voor ie­der­een...