Nicolaasreliek in de Amsterdamse basiliek geplaatst

Opening van het Nicolaasjaar

Zondag 5 de­cem­ber was het dan toch zover: de reliek van St. Nicolaas werd geplaatst in de Sint Nicolaas­basi­liek bij het Centraal Station in Am­ster­dam en het Sint Nicolaas­jaar werd geopend met een fees­te­lij­ke Eucha­ris­tie­vie­ring. Op radio en TV was er veel aan­dacht voor. Aan­slui­tend aan de vie­ring had diaken Rob Polet nog een inter­view met AT5 en TV Noord Holland.

De avond voor de plech­tig­heid was er in het TV-jour­naal een bericht over de plaat­sing van de reliek, op zon­dag­och­tend was het nieuws ook op de radio. Helaas was het door Corona nodig om te reserveren voor een plaats in de kerk (1.5 m regel), waardoor de nodige mensen voor de deur ston­den en niet binnen mochten. Dat behoort tot de pijn­lijke zaken van deze tijd.

Voor de Mis kreeg ik van pastoor Marcus Vankan het boek "Heilige Nicolaas, bruggen­bouwer tussen Oost en West" aan­ge­bo­den, dat hij ge­schre­ven heeft en vorig jaar is uit­ge­ko­men bij uit­ge­ve­rij Leon van Dorp (www.leon­van­dorp.nl). Het geeft een prach­tig over­zicht van de de ge­schie­de­nis, vere­ring en tradities rond Sint Nicolaas. Uit het boek leerde ik ook dat er een Sint-Nicolaas­ge­noot­schap Neder­land is, waar­van Vankan vice-voor­zit­ter is. Voor wie in­te­res­se heeft in Sint Nicolaas is dit goed gedo­cu­men­teerde boek zeker een aanra­der. Pastoor Vankan zal later nog een lezing geven in het kader van het Sint Nicolaas­jaar dat deze dag in de basiliek is geopend.

Pastoor Eric Fennis leidde de plech­tig­heid in goede banen en con­ce­le­breerde; mgr. Jan van Burg­ste­den con­ce­le­breerde evenals pastoor Marcus Vankan. Diaken Rob Polet assis­teerde. In de kerk waren nog andere pries­ters aanwe­zig, met name oud-deken en pastoor mgr. Joop Stam en prof.dr. Peter van Dael s.j.

Ook waren er ver­te­gen­woor­digers van andere kerken en de Am­ster­damse Raad van Kerken en van het museum "Ons Lieve Heer op Solder".

Tijdens de Eucha­ris­tie­vie­ring heb ik de volgende preek gehou­den (zie onder) waarna een gebed tot sint Nicolaas en de plaat­sing van de reliek wer­den gedaan.

Tijdens de Mis werd bij­zon­der gebe­den voor de kroonprinses H.K.H. prinses Catharina-Amalia die op 7 de­cem­ber haar acht­tien­de ver­jaar­dag gedenkt en voor Z.H.Exc. mgr. Jan van Burg­ste­den sss die op 8 de­cem­ber zijn ver­jaar­dag viert.

Na afloop van de Mis wer­den er in de geest van St. Nicolaas kleine cadeautjes uitge­deeld door de pastoor (foto zie onder)

Homilie

BEREID DE WEG DES HEREN, MET SINT NICOLAAS

TWEEDE ZONDAG VAN DE ADVENT - OPENING VAN HET SINT NICOLAASJAAR

Basiliek van de H. Nicolaas, Am­ster­dam

Het is Advent.
Het accent van de lezingen ligt vandaag
op het uitzien naar de komst van de Heer.
Daarbij gaat het na­tuur­lijk
om een inner­lijk uitzien,
een gees­te­lij­ke hou­ding van ver­wach­ting.

Obstakels

“Bereid de weg van de Heer,
maak zijn paden recht”.
Het beeld is dat van die­naars
die de weg
waarover de koets van hun Heer
zal rij­den,
ontdoen van rotsblokken en oneffen­he­den,
zodat die Heer zon­der veel problemen
door kan rij­den.
De oproep is dus:
haal in deze Advents­tijd
de gees­te­lij­ke obstakels weg,
de rotsblokken en valkuilen
die de toegang tot uw persoon, tot jouw hart
kunnen blokkeren of belemmeren.

Een fraai gewaad

De profeet Baruch gebruikte nog een ander beeld
in de eerste lezing:
“Sla de man­tel van Gods ge­rech­tig­heid om,
zet op je hoofd
de schit­te­rende kroon van de Eeuwige”,
dus: kleed je schit­te­rend aan.
Ons fraaiste gewaad
zal ons doopkleed zijn
en dat hebben we zomaar gekregen,
tege­lijk vraagt dat eens ont­van­gen doopkleed
een in­span­ning van ons
om - met de hulp van Gods genade -
dat kleed, die kroon te laten schit­te­ren en stralen.

Echte vragen

Wat betekent dat in de praktijk?
Hoe zullen we de weg berei­den
en de fraaiste kleren dragen?
“Wat moeten wij doen?”,
is dan de vraag
die de mensen inder­daad aan Johannes stel­den;
dat horen we volgende week in het evan­ge­lie.
Een echte vraag getuigt van open­heid.
Lang niet alle vragen zijn wer­ke­lijk vragen.
Als ik bij­voor­beeld een e-mail krijg
met als on­der­werp “Corona­vi­rus”,
die begint met: “Waarom...”,
dan weet ik al bijna zeker
dat daar geen echte vraag op volgt.

Dan zul je God vin­den...

Er zijn zoveel meningen,
zoveel ferme en onwrik­ba­re over­tui­gingen,
terwijl het geloof en de overgave
juist telkens weer bloot staan
aan beko­ring en twijfel.
Maar wie open­heid bezit,
echte vragen heeft
en wer­ke­lijk zoekt
- al is het door twijfels en moei­lijk­he­den heen,
ook al ligt er nog weleens
een gees­te­lijk struikelsteentje op de weg -
die kan God vin­den
en Zijn wil vervullen!
Die bekleedt zich met een prach­tig kleed,
die maakt de wegen recht en effen,
al is het mis­schien met vallen en opstaan.

Reliek

Het is vandaag - zon­dag 5 de­cem­ber -
een bij­zon­dere dag,
niet alleen voor alle kin­de­ren in Neder­land en daar­bui­ten,
maar ook voor U en voor allen
die zich met deze basiliek verbon­den weten.
We vieren het feest van Sint Nicolaas,
de plaat­sing van de reliek
van de patroon van deze stad Am­ster­dam
- dank­baar ont­van­gen van de Egmondse Sint Adelbert­ab­dij,
die haar, zo lees ik, duizend jaar in bezit heeft gehad -
en we vieren tege­lijk de ope­ning van het Sint Nicolaas­jaar.

Alles overleefd

Sint Nicolaas is niet zomaar een wil­le­keu­rige heilige.
Er zijn vrijwel geen heiligen
- buiten de moe­der van God, Maria -
die zo alge­meen vereerd wor­den
en zo populair zijn in Oost en West,
als de heilige Nicolaas.
In ons land heeft zijn vere­ring
de komst van het pro­tes­tantisme overleefd;
de Sint heeft stand gehou­den in de seculari­sa­tie
en maakt deel uit van onze volks­cul­tuur.
Er is veel dis­cus­sie geweest
over de huidskleur van zijn knecht,
maar Sint Nicolaas zelf
bleef tame­lijk boven dis­cus­sie verheven.
Gelo­vi­gen en ongelo­vi­gen
kennen en waar­de­ren deze goede en heilige man.
In die zin is deze heilige
en ook deze basiliek
een huis voor ie­der­een:
de deuren staan hier open.

Vere­ring

Sint Nicolaas is patroon­hei­lige
van vele cate­go­rieën van personen,
onder wie zeelie­den, vissers en kooplie­den
en het is dus niet ver­won­der­lijk
dat hij de bescherm­hei­lige is van Am­ster­dam.
Vanuit ons land is zijn vere­ring mee­ge­gaan
met de Hollandse kolonisten
naar Nieuw Am­ster­dam, New York
waar Sint Nicolaas iets min­der bis­schop­pe­lijk
als “Santa Claus” is ver­der gegaan.
Het is nu ongeveer 1750 jaar gele­den
dat Sint Nicolaas geboren werd
en het is dus een mooi moment
om dit speciale Nicolaas­jaar
met de plaat­sing van deze reliek
te gaan vieren.

Wie was hij?

Wie was de heilige Nicolaas?
Waar­schijn­lijk weet U
al veel meer van de patroon van deze basiliek
maar een enkel accent
zou ik toch willen zetten.
Veel van de verhalen
over het leven van sint Nicolaas
zijn van enkele eeuwen na zijn dood
en de his­to­rische kern
is niet altijd goed te bepalen,
maar een vaste trek in die verhalen
is dat hij zijn rijkdom besteedde
om de armen te helpen
en mensen in nood
- denk bij­voor­beeld aan het verhaal
dat hij drie meisjes die ge­dwon­gen wer­den
als pros­ti­tué te werken
van een bruids­schat voorzag,
zodat zij kon­den trouwen -
en dat hij een beschermer was
van de kin­de­ren.
Sint Nicolaas komt dus naar voren
als een man
met een liefde­vol, sociaal hart,
bewogen om het lot van de naaste.

Van harte wens ik U toe
dat die sociale bewogen­heid van de heilige
ons in dit Sint Nicolaas­jaar zal in­spi­re­ren
en dat wij zo de weg berei­den
voor de komst van Jezus Christus.