Arsacal
button
button
button
button


Nietigverklaringsprocedure huwelijken vereenvoudigd

Nieuws - gepubliceerd: dinsdag, 8 september 2015 - 491 woorden
Kardinaal Coccopalemerio (midden vooraan) bij een congres over kerkelijke recht
Kardinaal Coccopalemerio (midden vooraan) bij een congres over kerkelijke recht

Paus Fran­cis­cus heeft de nie­tig­ver­kla­rings­pro­ce­dure voor hu­we­lij­ken sterk vereen­vou­digd. Op de web­si­te van het katho­liek nieuws­blad heb ik een eerste reactie gegeven op de nieuwe bepa­lin­gen die in twee Motu Proprio’s zijn vervat, waar­mee de paus een aantal canones van het wet­boek voor de Latijnse Kerk en de codex voor de katho­lie­ke oosterse kerken wij­zigt. De nieuwe bepa­lin­gen wor­den van kracht op 8 de­cem­ber, begin van het heilig jaar van de barm­har­tig­heid.

Een Motu Proprio is een do­cu­ment dat de paus ‘uit eigen bewe­ging’, dus niet op aan­vraag van iemand vaststelt en uitgeeft.

De ver­an­de­ringen betreffen een groot aantal aspecten van het huwe­lijks­pro­ces: de nie­tig­ver­kla­ring kan door een recht­bank wor­den uit­ge­spro­ken, in bepaalde evi­dente gevallen kan de bis­schop in een korte pro­ce­dure de ongel­dig­heid van het gesloten huwe­lijk uit­spre­ken, de moge­lijk­he­den om de nie­tig­heid door één rechter te laten beoor­de­len zijn vergroot en er is meer ruimte voor leken als rechter. Dit alles moet lei­den tot een snellere pro­ce­dure. Be­klem­toond wordt dat het gaat om de vast­stel­ling van de waar­heid omtrent het huwe­lijk: dat het ongel­dig was vanaf het begin. De paus bena­drukt dat het niet moet lei­den tot laks­heid en daarom heeft hij bepaald dat de bis­schop zelf rechter moet zijn als een sterk verkorte pro­ce­dure wordt toegepast en dat beide partners in moeten stemmen met een nie­tig­ver­kla­ring.

Niet alle bis­schop­pen zullen zich opgeleid voelen om een derge­lijke taak uit te oefenen, maar zij kunnen zich na­tuur­lijk goed laten adviseren. Het is dui­de­lijk dat de beide motu proprio's sterk willen beklem­tonen dat de bis­schop de eerste rechter is in het diocees. “Mitis iudex Dominus Iesus” heet het Motu Proprio dat de Latijnse codex wij­zigt, het Motu Proprio dat het wet­boek van de oosterse kerken betreft heet: “Mitis et misericors Iesus”.

De nieuwe rege­lingen wer­den in Rome ge­pre­sen­teerd onder meer door kar­di­naal Fr. Coccopalmerio, presi­dent van de Raad voor de wets­tek­sten.

Ieder huwe­lijk dat door de Kerk als gel­dig wordt beschouwd kan wor­den voor­ge­legd aan de ker­ke­lijke recht­bank, ook dus als het niet voor de kerk gesloten is. Dat laatste komt met name voor wanneer een van de partners van zo'n huwe­lijk voor de kerk met een katho­liek wil trouwen.

Een huwe­lijk kan ongel­dig wor­den verklaard bij­voor­beeld als het is aan­ge­gaan zon­der voldoende onder­schei­dings­vermogen, bij psy­chi­sche ziekten die een normaal samen­leven onmoge­lijk maken, wanneer een wezen­lijk ele­ment is uit­ge­slo­ten toen het huwe­lijk werd aan­ge­gaan (zoals de onontbind­baar­heid, kin­de­ren of de huwe­lijks­trouw) of als het is aan­ge­gaan met bedrog of onder dwang of erns­tige vrees. Altijd zal de ker­ke­lijke recht­bank (offi­cia­laat) terug­gaan naar het moment van de huwe­lijks­slui­ting.

Termen als recht­bank kunnen ook mislei­dend zijn: de gesprekken vin­den in een ver­trouwe­lijke sfeer plaats en de oor­deelszit­ting is niet open­baar. In feite blijkt dat veel mensen de pro­ce­dure als psy­chi­sch genezend ervaren.

Terug