Arsacal
button
button
button
button


Ga voor het meest wezenlijke, zoek de kern...

Kerstfeest van Sant' Egidio en Nachtmis in de kathedraal

Overweging Preek - gepubliceerd: woensdag, 25 december 2019 - 1158 woorden
kerstmaaltijd met de armen bij Sant'Egidio
kerstmaaltijd met de armen bij Sant'Egidio
De kathedraal stroomt vol voor de nachtmis
De kathedraal stroomt vol voor de nachtmis
kerstmaal van sant' Egidio
kerstmaal van sant' Egidio

Op kerst­avond was ik eerst bij de maal­tijd van het kerst­feest voor de armen van Sant’ Egidio in de Mozes en Aäron­kerk in Am­ster­dam en daarna voor de beide nacht­mis­sen met ons ka­the­drale koor in de ka­the­draal (zie hier­on­der de preek). Voor Sant’ Egidio was het niet de enige ac­ti­vi­teit op die dag: het aantal vrij­wil­li­gers dat met Sant’ Egidio verbon­den is, breidt zich uit en dat is aan­lei­ding om meer te doen...

Sant’ Egidio was die dag ook al voor vie­ring en ont­moe­ting in de jeudge­van­ge­nis geweest, in de garage in Am­ster­dam Zuid oost waar veel onge­do­cu­men­teer­den zijn en er was een vie­ring voor de ouderen en ge­han­di­capten in een zorg­cen­trum. En daarna dus de kerst­maal­tijd voor de armen en de nacht­mis. Die kerst­maal­tijd wordt volgens de spiri­tua­li­teit van Sant’ Egidio in de kerk gehou­den om te laten zien dat onze vriend­schap met de armen ere­dienst is. Inder­daad waren er veel vrij­wil­li­gers om te helpen waar­on­der veel nieuwe mensen, onder wie Tijs van den Brink.

De nacht­mis­sen in de ka­the­draal waren weer prach­tige vie­rin­gen, fees­te­lijk opge­luis­terd door het ka­the­drale koor onder lei­ding van Sanne Nieuwen­huij­sen met dr. Ton van Eck aan het orgel. Het koor zong onder meer de Missa Sancti Nicolai van J. Haydn. Op twee advents­zon­dagen wor­den ge­re­ser­veerde plaatsen voor de nacht­mis­sen uitge­ge­ven maar die waren al de eerste zon­dag weg; veel mensen had­den waar­schijn­lijk de indruk gekregen dat je een kaart moest hebben om binnen te komen. In ieder geval bleef een deel van de extra neer­ge­zette stoelen nu leeg. Dat deed niets af aan de schoon­heid van de li­tur­gie in een dus op zich volle ka­the­draal.

HOMILIE

Zo anders...

Ons leven is wel heel anders
dan het leven waarover we in het kerst­ver­haal horen:
een keizer die een besluit afkon­digt,
mensen die op weg gaan op een ezeltje,
armoe troef,
alles heel primi­tief,
terwijl wij in een vol­ko­men andere wereld leven:
de digitale wereld met Ipad en smart­phone,
sociale media en snelle verbin­dingen
in een vol en druk bestaan
in een maat­schap­pij gericht op het individu,
die wereld vormt vaak veel meer onze reali­teit.
Kunnen wij nog iets met het kerst­ver­haal?
Heeft Jezus Christus,
Kind van Maria,
dat nog niet spreken kan,
geboren in een stal,
heeft Hij ons toch iets te zeggen?

Een eerste ant­woord


Een eerste ant­woord krijgen we eigen­lijk al
op die momenten van ons leven
dat alles wat ik zojuist noemde
- heel die drukke wereld met al zijn facili­teiten -
ons niet zo veel te zeggen heeft.
Dat gebeurt vooral op momenten
van groot geluk
- liefde, nieuw leven, een pas­ge­bo­ren kind -
of van verdriet
- verlies, pijn, sterven, gemis aan uit­zicht, een­zaam­heid -
als het aantal vol­gers op Instagram
je echt niet meer in­te­res­seert.

Breek eruit!


En kijk ook eens om je heen:
zo’n 3 à 400.000 kin­de­ren in Neder­land
en 600.000 ge­zin­nen
leven onder de armoede­grens
en acht procent van de mensen
voelt zich erg een­zaam,
onder de oudste groep is dat zelfs 62%!
De snelle, rijke wereld van de mens
die zelf wel alles regelen kan,
is niet de wereld van alle Neder­lan­ders.
Wie het goed heeft
doet er goed aan
regel­ma­tig
uit die rijke bubble te breken.

Lang voorzegd


Goed dat u er bent
om dit kerst­feest mee te vieren.
Jezus Christus is geboren
in de stal van Beth­le­hem.
Zijn geboorte stond al
in de sterren ge­schre­ven:
hon­der­den jaren voor Christus
had de profeet Jesaja het al over
de maagd die een kind zou baren
en was er bij oosterse geleer­den als Zarathustra
al sprake van een bij­zon­dere ster,
die de ver­los­ser aan zou kon­digen;
die ster wijst aan wijzen uit het oosten
de weg naar het Kind;
en ook boven de stal
flonkeren sterren
in die winter­nacht,
waarin het Kind geboren werd.

Geen ster

toch is dat Kind zelf absoluut geen “ster”
en Maria en Jozef ook niet.
Ze zijn allemaal een­vou­dige mensen
en het zijn ook ver­der veel gewone mensen
die bij dit kind te vin­den zijn:
her­ders met hun kud­den,
rand­fi­gu­ren in de maat­schap­pij van toen.
En het is een stal waar het kind geboren wordt,
geen vijfsterren hotel,
geen pres­tigieuze tower met gou­den kranen,
alles is zon­der de macht en zon­der het aanzien
waar­mee de groten der aarde zich omringen.
Deze pas­ge­bo­ren koning
s dui­de­lijk geen koning
in enige men­se­lijke bete­ke­nis van dat woord.

Maar de hemel is er volop bij betrokken:
engelen zingen en brengen de bood­schap,
de glorie van de Heer omstraalt hen allen.
“Heden is U een red­der geboren”!

Dat was daar niet

Het is voor ons mensen van deze tijd
best wel wat moei­lijk gewor­den
om even niet op je smart­phone te kijken
en bij die kribbe neer te knielen,
zoals de her­ders dat hebben gedaan.

Wij zijn eraan gewend geraakt
dat we veel in korte tijd kunnen doen;
daar in die stal gaat alles traag.
Wij zijn eraan gewend geraakt
dat we controle hebben, grip op de gebeur­te­nissen;
daar was geen controle:
na lang zoeken was er een stal gevon­den
omdat er geen plaats was in de her­berg.
En wij zijn gewend geraakt
aan een zekere luxe,
kranen waaruit water stroomt,
apparaten die ons werk doen
en een rede­lijk geo­liede maat­schap­pij.
Dat was daar allemaal niet.

Verborgen bete­ke­nis

En we zijn ook gewend geraakt
aan wereld­lei­ders en politici
die zich­zelf op een manier presen­te­ren
waardoor dui­de­lijk wordt
hoe gewel­dig goed zij het allemaal doen
- niet dat zoiets altijd houd­baar is,
maar zo gebeurt het wel -.
Dát deden de wereld­lei­ders toen ook al,
keizer Augustus pre­sen­teerde zich als een god.
maar bij die pas­ge­bo­ren koning
in de stal van Beth­le­hem
is er niets van dit alles.
Er ligt een kind in een voe­derbak van dieren
met een paar van die beesten erom heen
en wat arme­lijke mensen,
moet dat de grote koning
en de red­der van de wereld zijn?
Het kind en de ouders laten niets zien
van hoe gewel­dig en fan­tas­tisch dat kind is,
hoe mach­tig en rijk,
er wordt niets geëtaleerd, geen show;
de inhoud, de bete­ke­nis wordt juist verborgen,
dus je moet zoeken
om die te vin­den.
O ja, er was die ster
en de engelen laten iets door­sche­me­ren
van de bete­ke­nis van dit kind,
maar ja zo’n engel:
is dat wel echt?
Bestaat zoiets wel?
Was het geen droom?
Er was geen kerstver­lich­ting
en er was geen kerst­di­ner
en geen versierde straten.
Er was een stal
met een kind
in het stro.
Je moet zoeken,
de bete­ke­nis is verborgen.

De kern...

Hier zit een bood­schap in,
juist voor ons, nu, in deze tijd:
mens, de materie kan je niet red­den;
integen­deel, je loopt gevaar
dat die je oren en je hart
verstoppen...

En toch: ook in onze tijd komt het voor
dat mensen een knop omzetten.
De ‘camino’, de pelgrims­tocht
naar Santiago de Com­pos­tel­la
is bij­voor­beeld populair:
alles achter je laten,
wekenlang lopen,
weinig bagage,
niet meer dan je dragen kan,
alleen het meest wezen­lijke;
en bijna al die mensen die dat doen
laten dan na afloop weten
dat ze het leven totaal anders hebben ervaren.
Het wezen­lijke kwam toen naar voren.
Dus, kom tot de kern,
tot dat wat altijd telt.
Maak je klein en een­vou­dig,
open je hart
en kniel neer
bij het Kind....

Terug